E-Dergi

Okuyucuyu bir çok kişinin yabancısı olduğu shibumi, go oyunu, ev aletleriyle adam öldürme, mağaracılık, Bask kültürü vs. kavramlarıyla dolu değişik bir atmosfere götüren kitap bu yönüyle okumayı zengin bir deneyime dönüştürüyor.
Kitabın, bütünününe yedirilememiş olsa da sunduğu bir felsefe var; shibumi.. Ancak kitabın tarzı ve yazım biçimi bu felsefenin tam aksine biraz abartılı ve (sanırım doğru kelimeyi kullanıyorum) "özenti" olmuş ki buna da şaşırmadım; sonuçta bu kitap eleştirdiği bezirgan ve tüketim zihniyetlilerce satınalınmaya yönelik yazılmış; sanat için değil kitle-tüketimi için yazılmış bir kitap.. Başka bir gözlemim de yazarın bunu bilinçli olarak böyle kurgulayıp kurgulamadığını bilmiyorum ancak Hel'in shibumiye ulaşamamış, sadece ona uygun yaşamaya çalışan biri olması oldu.
Kitabın iki ayrı kısımda toplam 60 sayfadan fazlası bir mağarada geçiyor; pek kimsenin bilmediği bir spor olan mağaracılıkla ilgili bu bölümler oldukça ilgi çekiciydi.
Uttegae bölümünün neredeyse zırva olan ikinci bölümü dışında kitap yüksek bir seviyeyi muhafaza etmiş fakat finali de kendisinden beklenilir ölçüde başarılı değil...
Kitabın Trevanian takma isimli yazarının kim olduğu uzun yıllar bilinmiyordu, sonraları Amerikalı profesör Rodney Whitaker olduğu anlaşıldı.
Satınaldığım kitap 3. baskı olmasına karşın kitabın ikinci mağara bölümünde suyun sıcaklığının fahrenheit'dan celcius'a çevrilmemiş olduğunu gördüm; derece cinsi de belirtilmediği için okuyucu için yanıltıcı olabiliyor. Suyun sıcaklığı olarak belirtilen 40 derece, kitabı okurken anlıyorsunuz ki fahrenheit olmalı (kitabın ilk olarak Amerika'da çıktığını da hatırlatarak) ki bu da 4,5 derece celcius'a tekabül ediyor.

Öncelikle bu defterin 7. defterin aksine transkripsiyonsuz olduğunu yani latinize edilmemiş olduğunu (arap harfleriyle) söylemeliyim. Dili oldukça ağır olduğu için çok iyi derecede Osmanlıca okumayı bilmiyorsanız, benim gibi sadece bir parça anlayabilirsiniz. Yine de Osmanlıcamın sandığımdan iyi olduğunu görmek açısından okumaktan memnun olduğum bir kitap oldu. Kitap Orhan Gazi dönemini anlatıyor.

Canning'in anılarını yazan Poole'un bazı değerlendirmelerini hatalı ve elçinin payitahttaki gücünü abartır buldum ancak Canning'in kendi ifadeleri olan gözlemler ve değerlendirmeler gerçekten okumaya değerdi. Kitap 19. yüzyıl Avrupa uluslararası dengelerini, İngiltere'nin Rusya'nın palazlanmasını ve yayılmasını önlemek için Osmanlı imparatorluğunu kısmen gözetme politikasını güzel yansıtıyor, 19. yüzyıl Osmanlı devletine 50 yıl boyunca tanıklık etmiş önemli bir yabancı diplomatın bakışını vermesi açısından da değerli... Kitabın ana eksenini Osmanlı-Rus çekişmesi oluşturuyor, bu eksenin çevresinde Yunanistan'ın kuruluşu, Kırım savaşı ve diğer konular işleniyor. Can Yücel tarafından tercüme edilen kitabın mütercimin babası Hasan Ali Yücel tarafından yazılmış uzun ve faydalı bir önsözü de var. Kitapta dikkatimi çeken bir şey amca ve yeğen bilgilerini karıştırması oldu; George Canning Stratford Canning'in yeğeni değil amcasıydı; benzeri bir hata III. Selim ve II. Mahmud için de yapılmış... Burada hatanın mütercime ait olduğunu sanıyorum.

Ledün risalesinden pek istifade ettiğimi söyleyemem ancak Tevhid risalesini tam anlamıyla olağanüstü buldum; tasavvufla ilgili herkesin okumasını tavsiye ederim. Bu risaleden bir kaç alıntı yapacağım:
Gerçek mutluluk vechullah'ı istemektedir. Müridin değeri muradına göredir. Nefis perdesini ref etmedikçe O senin, sen de O'nun için olamazsın.

Geleneksel eğitimde çokca kullanılan bu değerli kitaptan özellikle şu konularda istifade ettim: oldukça kapsamlı ele aldığı mucizat-ı nebeviye, selef-i salihinin hadis rivayetindeki çok yüksek hassasiyetleri, din aleyhine konuşan mülhidlerin çeşitli konulardaki sorularına cevaplar ve kitabın sonlarında yer alan ukubata dair konular...