Murat Kınıkoğlu'nun Ölmeden Önce adlı romanı,sanıldığının aksine dini duyguları hiçe saymak ve aşağılamak adına değil. Olmaması gerekeni göstererek, islam dininin farklılığını ortaya koyması babında ele alınması gereken bir kurgu içermektedir. Ana çatışma iki farklı kardeş karakteri üzerine yoğunlaşmıştır ama asıl gizli asal çatışma İnsanın nefsani çatışmasıdır. bu durum, konu itibariyle ele alınış tarzı incelendiğinde kimi zaman dini motiflerle süslenirken, kimi zaman da dünyevi yaşamın gerekleri içerisine yedirilerek modern psikolojideki bireyin kendini var etmesi süreciyle ilişkilendirilmiş ve din-bilim bakış açısı her fırsatta her bir karakter için adeta oya gibi işlenmiştir. Bireyin med-ceziri hayatın kendisidir. Hangi açıdan bakılmış olursa olsun.
Modern psikolojideki birey olma hali ile tasavvuftaki seyri- sülük içerisindeki insanın, insan-i kamil olma yolundaki mücadelesi birbirinden farklı bir şey değildir aslında. Nitekim Abdülbaki karakterinin, İrfan Bey haline dönüştürülmesi bu çatışmada ki temel unsurdur ve en can alıcı vurgu buraya yapılmıştır. Okuyucunun taraf olması son noktaya kadar hep bu amaç için sağlanmış ve yazarın tuttuğu tarafa okuyucunun çekilmesi böylece kendiliğinden gerçekleştirilmiştir.
Yazar İrfan Bey’in kendisidir aslında. Umutları ve yaşamdan beklentileriyle bir anlamda İrfan Bey’de hayat bulur yazar. Peki o zaman Abdükbaki karakteri neyi simgelemektedir?
Abdülbaki karakteri, bireyin varoluş mücadelesinde yaşanılan coğrafya nedeniyle oluşmuş vazgeçilemez bir olgudur. Kökünden kopamayan, aslında kopmasına da gerek olmayan bir nesli temsil etmektedir. Dini eğitim alarak yetişmiş her birey kendi yapısal çerçevesinde bir Abdülbakidir. Doğu- Batı çatışmasını yaşamamış kaç kişi vardır Anadolu coğrafyasında?
Doğu-Batı çatışması bizim tanzimattan bu yana süre gelen yazılı edebiyatımızın temelini oluşturmamış mıdır?
Ölmeden Öncede de sosyolojik gerçek bundan farklı değildir. Üstelik İran’lı bir karakter olarak işe sokulan Ali Tebbah ve İngiliz Jasmine bu çatışmasının diğer taraflarıdır.
Asıl olan insandır, romanın özü ve okuyucuya mesajı budur. Ama bu mesaj Din- Bilim, birey-toplum, gelenek-çağdaşlık, aile – çevre, iyilik-kötülük çatışmalarının her bir roman karakteri üzerinden gidilerek, adeta didaktik bir öğretiyle yumuşacık sunulması bugünün gençlerinin okumasında büyük yarar gördüğüm bir roman haline dönüşmesine neden olmuştur.
Her bir karakter üzerinden daha detaylandırılarak yorumlanabilecek bu güzel ve kıymetli eseri bize sunduğunuz size çok teşekkür ediyorum. Kaleminize, yüreğinize sağlık… Saygılarımla.
