Eski İslam coğrafyasına göre Mekke merkez sayılır, onun doğusunda kalan ülkeler “Maşrık”, batısında kalan ülkeler ise “Mağrip” diye anılırdı. İslam, başından itibaren mimaride, bilimde, sanatta, edebiyatta, astronomi ve felsefede Mağrip’te kutup oluşturmuş, her alanda Avrupa kültürünü etkilemiştir. Teknik bilgilerin ve sanatsal uyarımların yanı sıra, geniş boyutlu bir dizi ruhsal-düşünsel bilgilenmeler, felsefî eserler, tıp ve matematik, edebiyat ve teoloji bilgileri de aktarılmış ve İspanya’da İbranice, Kastilyaca ve Latinceye çevrilerek Avrupa düşünce dünyasını beslemiştir. Prof. Zeki Tez, İslam’ın Batı Cephesi’nde bu kültür etkileşiminin izlerini sürüyor.
711 yılında Berberî savaşçı Tarık bin Ziyad, emrindeki 12 bin kişilik bir Arap ordusu ile sonradan onun adını alarak "Cebelitarık" ("Tarık Dağı") diye anılacak boğazdan Avrupa anakarasına geçti. İspanya topraklarına ayak basınca, Tarık bin Ziyad, geri dönüş umudunu kırıp askerlerini ölümüne savaştırabilmek için tüm gemilerini yaktırmış ve askerlerine,
“Önünüzde düşman, arkanızda deniz...” diye hitap ederek, savaşıp Vizigot Kralı Roderik’in 70-100 bin kişilik kalabalık ordusunu yenmiştir. Yaklaşık 715 yılında İspanya tümüyle Müslümanların eline geçmiştir.
Endülüs uygarlığı, Arap kültürünün Avrupa kıtasını derinden etkilemesinin en önemli zemini olmuştur.
Sicilya ise, İtalya’ya ve Kuzey Afrika’ya yakın olan coğrafî konumu nedeniyle Doğu-Batı dünyası arasında önemli bir köprü görevini üstlenmiştir.
Müslümanlar Sicilya’ya pamuk, keten, hurma, şekerkamışı, dut ve turunçgilleri tanıttılar, yeni sulama teknikleri getirdiler. Sonunda burada tekstil, şeker, ip yapımı, hasırcılık, ipekçilik, kâğıtçılık, ayrıca cam, seramik, mozaik, savaş makineleri ve silah yapımı, gemi inşası ve çeşitli madencilik etkinlikleri doğdu.
Prof. Dr. Zeki Tez’in kitabı, İslam’ın Batı’da bıraktığı silinmez izleri takip etmeniz için harika bir rehber. “Her şeyi Batı’dan öğrendik” diyenlere de güzel bir yanıt.
