E-Dergi

Boğazına kadar batılı hayat tarzına gömülmüş bireyler olarak, içine doğdumuz hayatı/şartları kökten değiştirmedikçe yazarın kitabında tasvir ettiği Kur'an ve sünnet eksenli bir beslenme düzenine adapte olup sürdürülebilir hale getirmemiz imkansız görünüyor. Kitabı tavsiye ederim. Öğle yemeğinin, şekerin, beyaz unun ve masada yeme alışkanlığının Tanzimatla birlikte hayatımıza girdiğini okuyunca şaşırabilirsiniz.

Türk edebiyatında fabrika insanının/işçilerinin dünyasının kapılarını aralayan, onların aşklarını, acılarını ve umutlarını konu alan ilk roman özelliği taşıyor. Orhan Kemal'in duru Türkçe zaten tartışılmaz. "Allah böylelerine kel versin tırnak vermesin", "it kapıda zebun gerek", "ay benimle olduktan sonra yıldızın kuyruğuna çarpayım" gibi daha evvel hiç duymadığınız deyimlerle karşılaşacaksınız.

Yunus'un 1240 senesinde doğup 82 yıl yaşadığı, Mevleviliğinin inkâr edilemediği, halk şairi olmayıp Arapça ve Farsçaya, Kuran ve hadise, tasavvufa, Hind-İran ve Yunan-Roma mitolojisinde gayet hakim olduğu, şiirinde Ahmed Yesevî etkisi bulunmadığı ve kabrinin Eskişehir Sarıköy'de olup diğer mezarların uydurma olduğu vb. tespitler izahatlarıyla ortaya koyan esaslı bir eser. Risaletün Nushiyye'de 203, dîvanda ise 393 adet Yunus'a aidiyetinde şüphe olmayan şiir bulunuyor. İmla hatalarını saymazsak alınabilecek en iyi Yunus kitabı.

Daha ilk cümlesinde gerçegi bulma kaygısını (endişe-i hakikat) zikreden Filibeli, "dünya nereye biz de oraya" diyerek modernizme tam bir teslimiyet içinde iman edip, kendi gerçekliğini kaybettiğinin bile farkında olmaksızın naylon fikirlerin kucağında oturan milletimizin, içinden çıkmasını umud ettiği hakikati umursayan, arayan ve hakikat endişesiyle dertlenen zihinleri, insan bilincinin engin vadilerinde gezintiye çıkarıyor. Sadeleştirmek yerine Osmanlıca kelimelerin manalarının parantez içinde verilmesi çok isabetli olmuş.

...Madam Odintsov Bazarov'a baktı. Solgun yüzü buruk bir gülümseme ile seğiriyordu. "Adam beni gerçekten sevmiş" diye düşündü, ona acıdı, şefkatle elini uzattı. Ama Bazarov da onun aklından geçenleri anladı: "Hayır" dedi geriye doğru adım atarak, "Zavallı bir adamım, ama şimdiye kadar sadaka kabul etmedim. Hoşçakal ve iyi şanslar." Yegane kendini ifade imkanı olan nihilizmi, aşk ile ilk karşılaşmasında yerle yeksan olan genç Bazarov delikanlılığı elden bırakmıyor ve "hareket yeter" dedirtiyor bizlere. "Ölüm eski bir şakadır ama herkese yen gibi gelir."