E-Dergi

Batıcılık, Osmanlı'nın son döneminde Avrupa'dan alınması ve alınmaması gerekenlerin tartışıldığı bir dönemde ortaya çıktı. Oryantalistlerin İslam terakkiye manidir tezini kabul ettirmeye çalışmalarıyla birlikte Osmanlı'da da ciddi bir taraftar toplamıştır. Bunlardan birisi de Celal Nuri'dir. Celal Nuri genel anlamda Batıcılık fikrini savunur. Osmanlıcılık fikrinin çökmesini siyasi olaylar anlatılarak kanıtlamaya çalışır. Alfabenin değişmesi gerektiğini savunuyor. Avrupa Medeniyetinin üstünlüğüne vurgu yapmış. İnkılabın köklü değişiklik yapmak şeklinde tanımladıktan sonra inkılapçılığın gereği olarak yeniliklere açık olmayı tarihi örneklerle açıklamıştır. Diğer yeniliklerle de ilgili somut örnekleri ve tanımlar mevcuttur.

Milliyetçilik fikri Osmanlı'nın son döneminde ortaya çıkmış ve bazı düşünürler tarafından benimsenmiş önemli bir fikir akımıdır. Ve hala günümüzde de etkisini sürdüren ve tartışılan fikir akımıdır. Ziya Gökalp, milliyetçilik akımının en önemli savunucularından ve fikir babalarından olup birçok eser yazmıştır. Bu eser ise milliyetçiliği anlamak adına en başta okunması gereken eseridir. Çünkü eserin içeriğinde Türkçülüğün tarihi, kültür medeniyeti, yazı ve konuşma dili; tamlamalar, edatlar, kipler vs. konularda bilgiler mevcuttur. Diğer yandan estetik, ahlaki, hukuki, iktisadi, düşünsel ve siyasi Türkçülükle ilgili temel bilgiler ve orjinal çıkarımlar bulunmaktadır.

Hasan Rıza Soyak, yıllarca Atatürk'ün yakınında bulunmuş kişilerdendir. Bu yüzden yazdığı hatırat birinci elden kaynak niteliğindedir. Dönemin sosyal, siyasi ve ekonomik gelişmeleri anlamak açısından son derece önemli bir eserdir. Özellikle bazı olayların ayrıntısına vakıf olmak için vazgeçilmez bir kaynak eserdir. Tabi bu dönem üzerinde çok konuşulan bir zaman dilimini kapsadığı için çaprazlama okuma yapmak da gerekiyor. Eserden örnek vermek gerekirse: Kastamonu gezisi ayrıntılı bir şekilde yer verilmiş. "Atatürk, her kafilenin önünde otomobilden iniyor, köylüleri, şapkasını çıkararak selamlıyordu... Halktan gördüğü manzara karşısında hemen harekete geçti."

Okuma alışkanlığı küçük yaşlarda kazanılır. Çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak için eğlenceli ve günlük hayatlarıyla ilgili olması gerekiyor. İşte bu eser tam bu özellikte bir eser. Eser de günlük yaşam örnekleri olan kahvaltı yapmak, yiyecek içecekler, günlük sosyal aktiviteler ve aile üyeleri arasındaki ilişkiler ustaca işlenmiştir. Örnek vermek gerekirse: "Anlaşılan bu pazar evde pinekleme günüydü. Annemin çok işi olduğunda pazar günlerimizi de evde geçiriyorduk. Annem yemek masasına dosyalarını yığmış çalışıyor ve yeniden dünyaya gelsem eve iş getirmeyen meslek seçerim diyordu."

Tarihi hadiseler bazı durumlarda romanlar ile daha güzel anlatılıyor. Açlık sefaletin sonucunda şuurunu yitiren insanlar düşünce melekelerini yitirmişçesine dans ediyorlar. Tabi bu durumun sosyal, ekonomik ve inanç temeli de mevcuttur. O dönemin baskıcı ve reformist akımlarının arasında kalan insanların durumu, romanda ustaca kaleme alınmış. Çeviri eser olduğu için bazı kısımları sıkıcı olsa da okunması gereken bir eser. Eserden dili muhtevasından kısaca örnek vermek gerekirse: "Biri önde öbürü arkada, topuklarını, ahenkle vura vura, parmaklar iç içe geçmiş, birbirlerine bir yaklaşıp bir uzaklaşıyorlar, kendi etraflarında dönüp tekrar birleşiyorlar ve baştan başlıyorlar."