E-Dergi

Esasında eserin adı, eseri tam olarak yansıtmamaktadır. “Balzac & Altın Gözlü Kız” olmalıydı eserin adı. Eserin hacim olarak hem hemen yarısı Balzac ile ilgili değerli etüde hasredilmiş. 250 sayfalık Balzac etüdünün yayınevinde kayboluş öyküsü tam bir içler acısı bir durum. Niçin Balzac’ın okunması gerektiği Cemil Meriç’in özlü etüdüyle harikulade bir şekilde ortaya konulmuştur. Eser Balzac’ı tanımak ve Balzac’ın neden okunması gerektiği fehmetmek ve bu bağlamda eserlerinden küçük birini tatmak için okumaya değer. Altın Gözlü Kız’da Paris’in sosyal hayatına dair son derece tatminkâr tasvir ve ilginç bir aşk hikâyesi mevcuttur.

Yırtıcılar reisi Ferragus’un sıra dışı hayat hikâyesinin anlatıldığı eser; şüphe, mahremiyet ve tecessüs ekseninde aşkı ele almaktadır. 1800’lü yılların Paris’in sosyal yaşantısını yansıtan eseri; Cemil Meriç, latif ve zarif Türkçesiyle okuyucularla buluşturmaktadır.

1830’lu yıllarda Fransa’da geçen olayların ele alındığı eserde kadın erkek ilişkileri, ilk aşk, mutsuz evlilik ve sevgisiz büyüyen çocuklar gibi dönemin sosyal yapısını aksettiren konular ele alınmıştır. Sırf Cemil Meriç’in latif ve zarif tercümesi için bile eser okumaya değer. Günümüzde pek kullanılmayan az sayıda kelimenin karşılığının kelimenin yanında parantez içerisinde verilmesi isabetli olmuştur.

Son baskısı 1913’te Osmanlıca olarak yapılan eserin günümüz harflerine aktarılması anayasaya hukukuna önemli bir katkıdır. Eser döneminde özellikle Fransızca yazılan anayasa hukuku kitaplarının ve dönemindeki ülke anayasalarının özetlenmesi şeklindedir. Osmanlı’daki anayasa hukukuyla ilgili konulara çok az değinilmiştir. Bunda anayasa hukukuna dair uygulamaların önemli bir tarihî geçmişinin olmamasıyla birlikte yazarın somut konulara girmemesine dair tercihi de etkili olmuştur. Aslına sadık kalınarak transkripte edildiğinden ve sadeleştirilmediğinden Osmanlıca kelimelere aşina olanlar eserden istifade edebilir. Anayasa hukuku ve Türk hukuk tarihine ilgili duyanların istifade edebileceği bir eserdir. Eserin sonundaki lügatçe yetersiz olup daha geniş çaplı bir lügatçe esere eklense daha uygun olurdu. Ayrıca bu tür eserler yayınlanırken eserin yazarı ve konusu hakkında doyurucu bir bilgi verilmesi eseri daha kullanışlı kılacaktır.

Eserde Ahmet Cevdet Paşa’nın hayatı ve eserleri ile Mecelle hakkında detaya girilmeden bilgi verildikten sonra Mecelle’nin genel ilkeleri açıklanmaya çalışılmıştır. Eserin Mecelle’nin genel ilkelerini izahına dair kısmı doyurucu olmaktan uzaktır. Çok sayıda yazım yanlışı olan eser özenli ve derince bir inceleme sonucu telif edilmiş intibaını uyandırmamaktadır. Örnekler güncel olmadığı gibi konular Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu ile hiçbir mukayese yapılmadan ele alınmıştır. İlkelerin uygulandığı dönemde uygulama alanına dair bilgiler yetersizdir. Eser nitelik bakımından, esas iştigal alanı hukuk olmadığı hâlde Mecelle’nin oluşmasına katkı sağlayan Ahmet Cevdet Paşa’nın ruhunu muhtemelen muazzep etmektedir.