E-Dergi

Billur Kalp’te geçim sıkıntısı yüzünden çalışmak zorunda kalan genç kızların karşılaştıkları meseleler ele alınmıştır. Romanda çalışma hayatına atılan genç kızlardan bazıları kötü yola düşer, bazıları kurtulur.
Bir paşa kızı olan Sema nişanlısına billur bir kalbi olduğunu söyler. Fakat küçük bir ihmali yüzünden Mürvet’in intiharına yol açan kişilerin tuzağına düşer. Bu durumu gözleriyle gören nişanlısı Naki Paşazade, Sema’ya intihar etmesini söyler. Sema intiharı değil bütün kadınlara örnek olacak bir yolu seçer. Sema’nın herkes tarafından takdir edilen bu çalışmaları onun gerçekten “billur kalpli” olduğunu göstermiştir.

Bataklık çiçeği, çamurlu ve kirli bataklıklarda yetişmesine rağmen yaprakları temiz kalan, güzelliğiyle her göreni büyüleyen bir çiçektir. Selahattin Enis’in hikâyelerinde de toplum bir bataklık, karakterler içine düştükleri çamurun içinde temiz kalmaya çalışan bataklık çiçekleridir. Toplumsal yozlaşma, Selahattin Enis romanlarında olduğu gibi öykülerinde de işlenen başlıca meselelerden biridir. Natüralist ve realist bir bakış açısı benimseyen yazar, Bataklık Çiçeği adlı öykü kitabında manzarasını sert ve perdesiz bir şekilde resmeder.

Selahattin Enis Orta Malı romanında, bir yandan Birinci Dünya Savaşı ve Mütareke’den sonra Türk toplumunda görülen yozlaşmayı, Fikriye adındaki evli bir kadının Şişli’nin yüksek sınıfına dâhil olma uğruna bir hayat kadınına dönüşümü üzerinden tasvir ederken; diğer yandan savaşın neden olduğu sıkıntıları, yoksulluğu, yeni türeyen savaş zenginlerini ve vurguncuları Zolavari bir üslupla eleştiriyor.

Namık Kemal; İntibah’ı sürgünde, Kıbrıs’taki Magosa Kalesinde yazmıştır. Romantik üslupla yazdığı bu romanda ayrıca eleştirel bir tarz da benimser. Romanın başkarakteri Ali Bey, Mahpeyker adında, zamanın ünlü bir aşüftesiyle tanışır ve ona kuvvetli duygularla bağlanır. Ama annesinin etkisi ve Dilaşup’un güzelliğiyle bu aşkın yönü değişecektir.

Nabizade Nazım, Zehra’da, insan ilişkilerini konu almış ve karakterlerin ruh hâlleri üzerinde oldukça yoğunlaştığından dolayı eser, Türk edebiyatında “İlk psikolojik roman denemesi” olarak kabul edilmiştir.
Karabibik romanı ise, Türk köy hayatı ve köylüsünü anlatması bakımından bir ilk kabul edilir. Babadan kalan on iki dönümlük tarlanın bir kısmını satmak zorunda kalan Karabibik; kalan kısmının da elinden gitmesine direnen bir köylüdür. Tek derdi tarlasını sürmek, ekmeğini çıkartmaktır.