E-Dergi

Kitap, klasik bir klasik sosyal psikoloji kitabı değil. İsminden de anlaşılacağı üzere sosyal psikolojide bilinen klasik deneyleri inceliyor. Kitapta Festinger, Carlsmith, Şerif, Asch, Milgram gibi kişilerin yapmış olduğu klasikleşmiş deneylere yer verilmiş.

İnsan beyninin çalışması, hataları, bilinç, bilinçdışı ve irade konularında bilgi edinebileceğiniz güzel bir kitap. L. Mlodinow-Subliminal, S. Sutherland-İrrasyonel kitapları daha güncel ve bu tarz bir kitap. Bu tür kitapları okurken beynin sistemini anlamanın yanında "insan ne kadar akılcı, ne kadar bilinç ve irade sahibidir?" sorularını sormanızı ve olaya(özgür irade var mıdır, insan imtihan kabiliyetine sahip midir, bu dünya imtihan dünyası olabilir mi? gibi sorularla) din felsefesi açısından da bakmanızı özellikle tavsiye ederim.

Çok kişinin vurguladığı gibi kitap insanın akıldışı davranışlarını bilimsel veriler, deneyler çerçevesinde ele alıyor. İnsanlar kendilerinin akıllı, davranışlarının ise bilinçli ve akılcı olduğuna inanırlar. Aslında bu algı inanç alanındaki "insanlar akıllı varlıklardır, bu nedenle yaptıklarında tamamıyla sorumludur ve bu dünya imtihan dünyasıdır" düşüncesi ile de bağlantılı. Bu ve benzer kitaplardaki bilimsel veriler ve deneyler gerçeklerin böyle olmadığını ortaya koyuyor. Kitabı bu yönüyle de okuyabilirsiniz. Kitabın konusunu işleyen yeni tarihli kitaplar da mevcut. Kitabı okumanızı tavsiye ederim.

İnsan davranışlarını bilinçli yapar, davranışı iradidir, deriz; fakat, bu, tam da öyle değildir. Davranışlarımızı etkileyen, yönlendiren çok geniş bir yelpazede bilinçdışı etkiler mevcut. Kitap bu konuya bilimsel bakış açısıyla bakmış, konuya ilgi duyanlara tavsiye ederim.

M. Saim Yeprem’in akademik bir çalışma. Konuya ilgi duyanlar için faydalı olur. Genel olarak, Cebriye’nin iradeyi yok kabul ettiğini, Mutezile’nin iradeyi özgür kabul ettiğini, bunları bağdaştırıcı ehlisünnet ekol olarak Eş’ari ve Maturidi olduğunu, bu bağdaştırıcıların hem Allah’ın müdahalesi hem de kulun iradesi olduğunu kabul ettikleri ifade ediliyor.