Amputasyon çoğunlukla edinsel olmakla birlikte doğuştan olabilen ekstremite kayıpları da azımsanmayacak düzeydedir. Kolunu veya bacağını kaybeden kişiler yapmaları gereken günlük işleri yerine getirmede zorlanırlar, çoğu zaman başkalarından yardım alırlar. Protez ile rehabilitasyon işte bu noktada amputenin zoru başarabilmesi için tek anahtardır.
Amputelerde rehabilitasyonun amacı, amputeyi günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığa ulaştırırarak evine, işine, sosyal yaşamına ve çevreye yeniden adaptasyonunu sağlamak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Bu hedefe ulaşabilmek ampute rehabilitasyonunun preoperative, postoperatif, protez öncesi ve protez eğitimi aşamalarının birbirlerinin etkisini destekler tarzda uygulanmasını gerektirmektedir. Protez ile rehabilitasyon amputenin yaşam boyu takibini gerektiren uzun bir süreçtir ve sosyal katılımlarının desteklenmesi gereklidir
Rehabilitasyondaki başarıyı etkileyen diğer önemli iki etken, amputasyon cerrahisi ve protez uygulamalarıdır. Protezin biyomekanik prensipler eşliğinde, amputenin yaşı, cinsiyeti, amputasyon seviyesi ve nedeni, fiziksel uygunluk, yaşadığı çevre şartları, spor ve rekreasyonel aktivitelere katılım gibi faktörler dikkate alınarak tasarlanması ve şekillendirilmesi gerekmektedir.
Ampute rehabilitasyonunda birbirleri ile uyum içinde çalışan ortpedik cerrah, fizyoterapist ve protez yapımcısının amputeyi farklı yönleri ile ele alanve aynı amaca hizmet eden uygulamalarının önemi büyüktür.
Özellikle Dünya Savaşlarını takiben ortaya çıkan ampute nüfusu son yıllarda trafik ve iş kazalarının artması deprem gibi doğal afetler ve savaşların etkisi ile giderek artmıştır. Protezlere olan talebin de artması protez teknoljisi ve uygulamalarının pek çok aşamadan geçerek, yeni tasarımların ve malzemelerin kullanım alanine girmesine yol açarak amputelere rahat, fonksiyonel ve estetik protez olanakları sağlamıştır.
Protezler adlı kitabın birinci baskısında alt ve üst ekstremite protezlerinde soket tasarımları ve protez uygulamaları, biyomekanik prensipler, protez komponentleri ve malzemeleri, erken protezler, doğumsal anomalilerde protezleme ve myoelektirik protezler konularına yer verilmiştir.
İkinci baskıda aynı konular güncellenmiş, amputelerde rehabilitasyon ve amputelerde yürüyüş bozukları konuları ilave edilmiştir.
Kitabın üçüncü baskısı için yola çıktığımızda protez uygulamaları, biyomekanik ve fizyoterapi-rehabilitasyon kapsamına giren konuları bugünkü yaklaşımlar ve teknolojik gelişmeler ile sentezleyerek sunmayı hedefledik. Çalışmayı gerçekleştirirken teknolojik alt yapı, tasarımlar ve uygulamaların amputelerin fonksiyonu, estetiği ve rahatı açısından ulaştığı noktayı sizlere aktarabilme fırsatı bulduk.
Protez yapımı, uygulamaları ve fizyoterapi rehabilitasyon alanındaki çalışmalarımız, deneyimlerimiz ve kaynaklardan yararlanarak hazırladığımız bu kitap, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon bölümleri, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulları Protez Ortez Bölümü öğrencileri ile protez alanında çalışan rehabiltasyon ekibi üyelerinin yararlanabilecekleri bir kaynaktır.
Kitapta konvansiyonel uygulamaların yanısıra yeni uygulamalara da yer verilmekle birlikte her hastanın kendine özgü özellikleri ve gereksinimleri olabileceği ve en uygun yaklaşımın bu gereksinimlere göre belirlenebileceği unutulmamalıdır.
Kitabın 1. ve 2. baskılarına öğrecilerimizin, meslekdaşlarımızın ve hekim arkadaşlarımızın gösterdiği ilgiye teşekkür ederiz.
Kitabın hazırlanışı sırasındaki desteği nedeni ile sevgili öğrencimiz ve değerli meslekdaşımız Ali İmran Yalçın’a basımı titizlikle gerçekleştiren Pelikan Yayınevi yetkilileri ve çalışanlarına teşekkür ederken, kitabın protez-ortez ve biyomekanik alanı ve eğitim/öğretime yararlı olması dileği ile saygı ve sevgilerimizi sunarız
Prof. Dr. Gül Şener
Prof. Dr. Fatih Erbahçeci
