Çarlık Rusya'sında adalet kavramının içinin boşaltılması, bürokrasinin kötü işleyişi, zengin ve fakir zümreler arasındaki büyük farklılıklar, askeri yapıda bir devletin olumsuzlukları ile kadının toplumdaki aşağı yeri hakkında önemli çıkarımlarda bulunabilirsiniz. Geçmiş tarihte birlikte olduğu genç kadın Katyuşa'nın hırsızlık suçundan yargılandığı davada komisyonda bulunan Nehlüdov'un kadının yaşadığı hayattaki kendi sorumluluğunun farkına varır. Yargılama da yapılan büyük bir hatayla başlayan süreç Sibirya'ya giden bir mahkum sürgünüyle devam eder. Yargılamada ve bürokraside olumsuzluklar, toplumsal düzendeki çürüme, insani duyguların nasıl vahşileşebileceği ve Çarlık Rusya'sında idari işleyişin nasıl liyakatsizlik ve rüşvetçilik içinde bulunduğunu görebiliyoruz. Ayrıca, Nehlüdov'un toprak mülkiyetinin sadece kendisinde olmasından vazgeçerek köylülere dağıtma isteği, hapishanelerde bulunan siyasi suçluların söylem ve konuşmaları sosyalist rejimin yolda olduğunu bize gösteriyor.