Her şeyden önce yazarı tebrik etmek lazım. Çünkü Cengiz Aytmatov gibi büyük bir ustanın daha da fazla tanıtılması için yapılan her çalışma takdiri hak etmektedir. Orhan Söylemez konunun hakimi olduğu su götürmez bir akademisyen. Kitap bu güne kadar Aytmatov’la ilgili olup, karşımıza pek çıkmamış (ya da dağınık halde bulunan) bilgilerin bir arada sunulması bakımından önemli bir eser. Dil ve üslubun da gayet iyi olduğunu; Aytmatov severleri tatmin edeceğini ifade etmeliyim. Ancak Aytmatov’un özellikle 1990 öncesi beyanatlarına dayanarak onun ateist olduğunu iddia etmek çok da doğru gelmedi bana. Çünkü Aytmatov, Türk Cumhuriyetlerindeki Türk okulları sebebiyle bulunduğu ortamlarda Müslümanlığını vurgulamıştır. Ancak nihayetinde o bir entelektüeldir ve dinlere bakışı yalın bir müslümandan farklıdır. Ama neticede o inançsız bir insan değildir. Peki bu çok mu önemli? Edebi olarak değilse bile (çünkü onun yazarlık kalitesi tartışılmazdır) onu seven pek çok Müslüman okuru için önemli. Zaten Aytmatov adı ilk duyulmaya başlandığında onun Türk değil bir Sovyet o da olmadı sadece Kırgız olduğu da iddia edilmişti. Ama o bu sıralar ısrarla Türk kimliğinin üzerinde duruyor. Netice itibarıyla Orhan Hoca başarılı ve alanında önemli bir eksikliği giderici bir eser koymuş ortaya.
