Ä°spanyol filozof George Santaya’nın baÅŸyapıtı olan Aklın YaÅŸamı: Ä°nsan GeliÅŸiminin Evreleri’nden seçki ilk kez Türkçede. Santaya’nın bu kitapta bir araya getirilen denemeleri, ÅŸiirden teolojiye, metafizikten materyalizme, estetik algıdan idealizme uzanan kapsamlı meseleleri konu ediniyor.Â
Santayana’nın bu denemelerinde aklın yaÅŸamı, evrenin kötü bir kopyası deÄŸil, bir başına insanın dışavurumudur. Filozofun düşünceleri aslında tek bir tez etrafında toparlanabilir: Ä°nsanın hakikati keÅŸfetmesi, uzun ve sancılı bir sürecin sonucudur. Çünkü insan aklı, kesinlikle bir sonuçtur ve gerçekte gayet geç oluÅŸmuÅŸ, son derece düzenli bir evrimin ürünüdür. Santayana bu geliÅŸimi örneklendirmek için dinde, sanatta, felsefede, ahlakta ve bilimde yaÅŸanan geliÅŸmelere ilgiyle odaklanmaktadır.Â
Aklın modern dünyadaki serüveninde ise işler değişmiştir. Artık kesin bir yerlere yerleşmek mümkün değildir. Akıl ve muhakeme sürüncemededir. Üzerine yüklenen herhangi bir sorumluluk olmadığı için akıl sorumsuzlaşmıştır. Yine de Santayana insanın kendisini gerçekleştirebileceği koşulların geleceğin dünyasında ortaya çıkması ihtimaline her fırsatta inandığını dile getirmekten vazgeçmez. Ona göre bütün hayatımız, ruhun tutkuları ile doğanın güçleri arasında bir uzlaşma, başlangıç aşamasındaki gevşek bir uyumdur.
Santaya’nın yapıtı bizi büyük sorular etrafında dolanan bir filozofun engin düşüncesine ortak olmaya çağırıyor.
Â