Gözde, Topkapı, Medea, Gelibolu ve İnce Memed filmlerinin tek ortak noktası batılı sinema yapımcıları tarafından Türkiye’de çekilmiş olmalarıdır.
Batı Sinemasında Türkiye ve Türkler, ilk ‘naif görüntü avcıları’ndan günümüz sinemasına kadar geçen süre içerisinde, Türkiye’nin değişen görünümünden, film çekimlerinde yaşanan olaylara kadar devam eden bir süreci anlatıyor. Sessiz sinema döneminden başlayıp uzun süre devam eden oryantalist bakış, neden Türkiye’yi egzotik, büyülü, estetik bir fon haline getirmiştir?
Batı dünyası için, Türkiye hangisi? Bir ‘hayal’ mi? Yoksa ‘mutsuz’ bir imge mi? Ya da kaybolmuş bir ‘rüya’ mı? Hangisi?
Batı Türkiye’ye nasıl bakıyor, geçmişte nasıl bakmıştır? Batı Türkleri nasıl değerlendiriyor, nasıl tanıyor? Batı, Türkiye’nin ve Türklerin nesiyle ilgilendi ve ilgileniyor, Türkiye’nin siyasal, stratejik ve ekonomik yönü bir yana? Batı kültürünün Batılı düşüncenin, Batılı sanatların dahilinde Türkiye ve Türklerin yeri nedir ve ne olmuştur?
Tanzimat’tan, Batılılaşma hareketlerinden ve daha da öncesinden- bu yana aklımızı kurcalayan, üzerinde durulan, değerlendirilen, zaman zaman kalıp imgeler ve yorumlarla Türk düşmanı, Türk dostu- ifade edilen ya da edilmeye çalışılan, Avrupa Birliği süreciyle de daha da güncelleşen dahası önem kazanan ve her zaman güncelliklerini koruyan sorulardır bunlar. Ve de bunlara verilen, verilmek istenen kimi doyurucu, kimi tatmin edici, kimi üzücü, onur kırıcı, kimi doğru ve kimi yanlış yanıtlar.
Bu çalışmanın amacı, oldukça dar bir kapsam dahilinde, bu soruların ‘sinemasal’ yanıtlarını, yanıtlarının bir kısmını, olanaklarımızın ve bilgimizin, bulabildiğimiz, erişebildiğimiz malzemenin el verdiği kadarıyla vermektir. Batı sinemasının, dünden bugüne, Türkiye’ye ve Türklere nasıl yaklaştığını, belgelemek ve yorumlamaktır.
