Türk kökenli kavimler, M.Ö. 4500 yılının sonlarına doğru, Orta Asya’dan, Hazar Denizi kuzeyi ve Altaylardan göç ederek İran ve Anadolu üzerinden Ön-Asya ve Mezopotamya topraklarına gelmiş ve burada başta Sümerler olmak üzere büyük medeniyetler oluşturmuşlardır.
Irak Türkmenleri çeşitli zamanlarda iktisadi, coğrafi ve siyasi sebeplerle Türkistan, Buhara, Semerkand, Kafkas, Azerbaycan, Özbekistan, Dağıstan ve Irak’ın çevre bölgelerinden gelen Türklerin devamıdır. 6. yüzyılın ortalarından itibaren ise Oğuz boyları Irak ve Suriye’de görünmeye başlamış ve yoğun Türk göçleri 10. ve 11. yüzyıllarda gerçekleşmiştir.
Türkistan’dan göç eden boylar Fergana, Semerkant, Taşkent, Buhara, Meşhed, Nişabur, Hemedan, Kirmnaşah güzergahını, Hazar kuzeyinden gelen boylar Kafkasya, Azerbaycan üzerinden Merağa, Hoy, Urumiye, Erbil, Musul veya Kars, Erzurum, Bingöl, Diyarbakır, Mardin, Musul, Kerkük, Bağdat veya Van, Bitlis, Cizre, Musul güzergahını, Suriye‘den göç edenler Rakka,Sincar, Telafer, Musul, Kerkük güzergahını, son olarak Anadolu’dan gelen boylar ise Rumeli, Konya, Adana, Urfa, Mardin, Musul veya Tokat, Sivas, Elazığ, Diyarbakır, Musul güzergahını kullanmışlardır.
Bu güzergahları kullanarak Irak’a gelen Türk boylarının bir kısmı; Musul, Kerkük, Selahaddin, Vasit ve Diyala yöresine yerleşmiştir. Bunlar daha çok Bayat (Günhan), Döğer (Ayhan), Beğdili (Yıldızhan) gibi Bozoklara mensup boylardır. Diğer kol ise Bağdat, Musul, Kerkük, Selahaddin, Dakuk ve Erbil yöresine yerleşen Çepni (Gökhan), Eymür ve Salur (Dağhan),Yıva ve İğdir (Denizhan) gibi Oğuzların Üçok koluna mensup Türk boylarıdır. |
