İsmail Onarlı - Adil amca; Adil Ali Atalay Vaktidolu: "Kuran'ı Kerim Manzum Meali ve Tefsir Özeti”, Şubat-2007’de İst. Kendi yayınevi olan Can Yayınlarınca; 864 sayfa karton ciltli olarak çıkarmıştır. Alevilik Tasavvufi açısından, şiirsel yorumu ve dip notları önem arz etmektedir. Kapaktaki 12 İmamları sembolize eden 12 köşeli Mührü Süleyman ve içerisindeki; Ehli-Beyt betimlemesi, kitabın içeriğine vurgu yapan, özel bir anlam ifade etmektedi."
Vaktidolu; coşku ve cezbe sahibi bir ozandır. Tasavvufta hal ehlidir. Tüm şiir ve deyişlerini, kutsal inancının sağlam temellerine oturtmaktadır. Düşünce ve felsefesi "Yedi Ulu Ozan"la birlikte, Kaygusuz Abdal'ların, Teslim Abdal'ların, Kazak Abdal'ların, Yunus Emrelerin, Derviş Alilerin, Dertlilerin, Karacaoğlanların, Aşık Veysellerin ve Mahzuniler gibi geleneği sürdüren ozanlarında etkisi vardır. "Kuran'ı Kerim Manzum Meali ve Tefsir Özeti" kitabı da bu gelenekle temellendirmiştir.
Bence Vaktidolu bir Aşık olarak; içine doğmuş olan ilhamla, Tanrı'yı övmek, ona kendi kelamıyla dua etmek için manzum bir eser yazmıştır. Biz bu yapıta "KUR’AN İLAHİSİ" diyoruz.
Tevrat, Zebur, İncil, Kuran Tanrı Buyrukları olarak "bir"dir. Çünkü Tanrı'nın (Allah’ın) koyduğu kuralları değişmez, bilemeyeceği bir olay yoktur. Enel Hak’çılar-Gizemciler (Tasavvufçu, Batıniler, Ezoterikler) Tanrı’yı insan merkezli görürler. "Vech-i Âdemde tecelli eyleyen Allah’tır."
Batınilere göre Kuran, Tanrı sözü değildir; "Tanrı Kelamı" deyiminin tasavvuf açısından mecazi bir anlamı vardır. Tanrı sözü, gerçek anlamından başka bir anlamda kullanılır. Örneğin Tanrı’nın, peygambere verdiği üstün akıldan doğmuştur. İnsanlığı kurtaracak olan da bu üstün akıldır. Her akıl, Hakk’ı ve hak’ı kavrayamaz; çünkü akıllar birbirini tutmaz. Şu halde Hak ve hak, ancak üstün bir akıl aracılığı ile aydınlanır. Bu akıl, inanç ve imamdır. İmam ve inanç üstün akıl ile teviller yapar ve gerçeğe ulaşır. Kuran’a göre; "Aklını kullanmayanlar azaba uğrarlar."
Adil amca; 6. İmam Abu Abdullah Cafer-i Sadık (d.699-ö.765)’ın tasnifine göre, Kuran-ı Kerim’i düzenlemiştir ki, iyide etmiş.
