Mehmet Âkif denilince akla ilk önce “söylem ve eylem insanı olmak” gelir. Bu yönleriyle Âkif, hayatımın her aşamasında yer aldı. Bizim neslin ideal insanıydı o, her zaman onun hayatından bir kesitle bahsedilir, Safahat’ından bir mısrası, bir manzumesi okunurdu... Bizim nesil ona samimiyetimizden dolayı sadece Âkif derdik… Bazılarımız doğan erkek çocuğunun ismini Mehmet Âkif, bazılarımız sadece Âkif koyardı. “Kenar-ı Dicle’de bir kurt aşırsa bir koyunu / Gelir de adl-i İlâhî sorar Ömer’den onu” mısraları hayal dünyamızın yöneticisini tasavvur ederdi. Asım’ın nesli onun hayali, bizim ise hayalimizdi sanki… Asım’ın nesli olmak isterdik, ama o nesil ilerde imiş gibi gelirdi bize hep… Ve bir türlü ona ulaşamazdık, sanki hep uzaklardaydı.
Klâsik edebiyatın zirve isimlerinden başta; Mevlâna, Yunus Emre, Fuzûlî, Bâkî, Esrar Dede, Şeyh Gâlip olmak üzere tümü ne kadar zihnimi ve akademik çalışmalarımı meşgul ettiyse, Âkif de beni o kadar meşgul etmişti. Çünkü o benim vicdanıma, ruhuma sesleniyordu.
Kürsüdeki Şâir elbette Mehmet Âkif’tir. Hiçbir şâir ve düşünür halkla iletişim kurmak için onun kadar kürsüleri tercih etmedi. Zira o bir şâirdi, ancak Süleymaniye ve Fatih camilerinin kürsülerinde medeniyetleri anlatarak terkip eden de bir düşünürdü. O, Kur’an’ı anlayıp yorumlayan bir âlimdi, o bir iman adamıydı. Bu bağlamda me’âl yazma edebî türünü ilk o başlattı. Ancak Diyanet İşleri Başkanlığınca Türkçe Kur’an Me’alini resmî olarak yazma görevi sonrasında -yazdığı halde-, me’alini neden teslim etmediğine de yeni bilgilerle hak vereceksiniz.
Birlik ve beraberliğe, bilime, uygarlığa, geri kalmışlığı yenmeye ve çalışmaya en çok vurguyu o yaptı, tefrikaya yani ayrımcılığa zerre kadar taviz vermedi. I. Cihan Savaşında, Devlet-i Âl-i Osman’ın yıkılışını durdurmaya gücü yetmediyse de; Mütarekede, Millî Mücadele’de Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına en çok inananların ve ailesini feda edercesine gayret gösterenlerin başında o da geliyordu. Ardından Büyük Millet Meclisi kürsüsünde 12 Mart 1921 günü okunarak alkışlarla kabul edilen, varoluşumuzun ve istiklâlimizin destanı İstiklâl Marşımızı da o ruhla yazdı.
“Kürsüdeki Şâir: Mehmet Akif” ile; yazılan çok kıymetli biyografilerden, monografilerden, makalelerden, bildirilerden, anılardan ve Klâsik Türk Edebiyatı ile İslâmî edebiyatlara dair birikimlerimizden hareketle; Mehmet Akif’i ve Safahat adlı ünlü eserini, disiplinlerarası bağlamsal yöntemle anlamlandırmaya çalıştık. Cumhuriyet’in Yüzüncü Yılı’nda, yani yeni bir yüzyılın başında, geçen yüzyılın büyük düşünürü ve şâirini anlamak yeni bir yüzyılı da anlamak olacaktır.
“Oku, şâyet sana bir hisli yürek lâzımsa;
Oku, zîrâ onu yazdım, iki söz yazdımsa.”
