Akdeniz’in doğusunda, Torosların uzantısı Amanos ile Habib Neccar Dağları’nın önündeki Amik Ovası’nda kurulmuş olan Antakya, en az 4 – 5 bin yıllık, belki de 10 bin yıllık kent geçmişi olan Roma döneminde de Dünya’nın üç dört büyük kentinden biri idi. “Doğunun incisi, “Doğunun Kraliçesi” v.b adlarla anıla gelen Antakya, İsa'nın havarisi Petrus'un ilk kiliseyi kurduğu ve ilk ayini yaptığı yer olarak bilinir. Hıristiyanlık açısından çok önemli bir kent olan Antakya, Doğu ile Batı kiliselerinin kopmasından önce Hıristiyan âleminin 4 patriklik merkezinden biriydi (diğer üçü, Roma, İstanbul, Kudüs) ve hemen Roma'nın arkasından geliyordu. O zamanki bütün kentler gibi bir nehir kenarında kurulmuş, güvenlik nedeni ile de sırtını dağa vermiŞ. Kuran'ın Yasin suresinde anlatılan bir olay vardır. İsa peygamber önce Şemun ve Yuhanna adlarında iki elçiyi Antakya'ya göndererek halkı yeni dine çağırır, sonra üçüncü elçi olarak Yunus’u gönderir. Halk bu elçileri öldürmek üzereyken, kentin öteki ucundan koşarak biri gelir. Bu kişi, hayatını put yaparak kazanan marangoz Habibi Neccar'dır. Habib, kendinin de iman ettiğini söyleyerek halkı imana davet eder, ama kafası kesilerek cezalandırılır.
Rivayete göre, kesik başı elinde olduğu halde Antakya sokaklarında iki gün dolaşmıştır.
Aslında Habibi Neccar ölmemiş, 2 bin yıldır yaşıyor. Antakya Şehrinin sırtını verdiği görkemli dağınadı Habibi Neccar. Kitabı Mukaddes'in "Resullerin İşleri" bölümünde belirtildiği üzere "şakirtlerin (İsa'ya inananlar) Hıristiyan diye çağrılması önce Antakya'da oldu". Antakya, Büyük iskender zamanında, komutanlardan Antiokus tarafından yeniden kurulmuş... Sonra Roma döneminin en görkemli sayfiye kenti olmuş. Defne ( Harbiye ) Romalı varsılların yaşadığı bir yer. Olimpiyatları finanse eden Musevi varsıllar da burada yaşarlar. Ben Hur olayını hatırlayalım. Büyük bir mutlulukla söyleyebilirim ki, tarihte çoğu kez çekişme ve mücadele olarak ortaya çıkan din-ler arası ilişkiler, kentimizde karşılıklı anlayış ve diyalogla insan mutluluğuna katkı sağlamış ve dayanışma haline gelmiştir. Kısacası Antakya, diller ve dinler mozaiği bir kent... Sırasıyla, Asur, Pers, Grek, Roma, Selçuklu, Osmanlı yönetimlerinden geçen Antakya; günümüzde Musevi, Hıristiyan, Alevi, Sünni, Bahaî... olarak çok renkli, çok dinli yaşamını bir hoşgörü kenti olarak sürdürmektedir. Roma’ya gidip gelmekten usanan Roma İmparatorları, bir ara Antakya’yı geçici olarak Başkent yaparlar. Her zafer sonrası Roma komutanları Antakya?ya yeni eserler kazandırıp, her tarafı heykellerle, saraylarla, köşklerle bezerler. gimdi, Müzede bulunan mozaik-lerin çoğu o yapıların yer ve duvarlarını süsleyen mozaiklerdir. Kurtuluş Caddesi, dünyada ilk kez aydınlatılan ünlü Herod Caddesidir. Caddenin sonunda dört ayak üzerine oturtulmuş Apollon Heykeli vardır.
