Hicri on ikinci asır, Türklerin garp medeniyetini idrak ve kabule temayül gösterdikleri bir asırdır. Bu asırda, Avrupa elçileriyle diplomatik müzakereler yapılmış, garbe yaklaşmak ve garbin ilim ve medeniyetinden istifade etmek fikirleri türkiye'de uyanmaya başlamıştır. İstanbul'da matbaa açılması, Yalova'da kağıt fabrikası yapılması, İstanbul'da sık sık vukua gelen müthiş yangınların önünü almak için itfaiyye teşkilatı vücuda getirilmesi şehrin tezyin ve imarı, arabi ve rarisi en kıymetli eserlerin türkçeye nakli için ilmi encümenler te'sisi, İznik'teki meşhur çini fabrikasının ihyasile beraber, İstanbul'da Tekfursarayı civarında da yeniden bir çini fabrikası açılması hep bu asırda vukua gelmiştir....
Ahmed Refik
(Mukaddime'den)