Mustafa Kemal, bitmiş, tükenmiş Osmanlı Devleti'ne "kalk borusu!" çaldı duyuramadı. Birinci Dünya Savaşı patladı.
**
Meclis'te "Başkomutanlık" konusu tartışılıyordu. Mustafa Kemal'in bu göreve getirilmesini istemeyen amansız karşıtı Erzurum Milletvekeli (usta hukukçu) Hüseyin Avni Ulaş Bey, şöyle diyordu:
".. Paşa Hazretleri bilsinler ki, kendileri bir beyinse, vücudunu oluşturan da bizleriz ve bilirler. Paşa Hazretleri'ni Heyet-i Temsiliye'ye ben gönderdim. Özverisinin tanığıyım. Paşa, yasama yetkisine saygılı olmaya mecburdur.
Paşa'yı size ben tanıttım, O'nu biz yaşatacağız. Kendi yaşamaya kalktığı gün yaşatmazlar, bizi de yaşatmazlar."