Türk asıllı (Hakas) Rus ilim adamı Nikolay Fedoroviç Katanov, XIX. yüzyılın sonunda Türkistan coğrafyasında ve Sibiryada Türk halkları üzerine farklı alanlarda çok sayıda araştırmalar yapmış bir Türkologdur. Dilbilimci olmasının yanında tarihçi, etnograf, bibliyograf, kültür ve sanat tarihçisi, doğu bilimci ve halk bilimcidir. XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyılın başında Türkistan coğrafyası ve Türk dünyasına dair bilgi, belge ve bulgulara ulaşmak, araştırma ve gözlem yapmak oldukça güç olmasına rağmen N. F. Katanov gerçekleştirdiği ilmî gezilerle Türkoloji alanının kaynak toplamada en önemli isimlerinden biri olmuştur. Katanovun kaleme aldığı farklı alanlardaki eserleri günümüzde dahi Doğu bilimi ve Türkoloji alanındaki çalışmalar için birincil kaynakların başında gelmektedir.
Türkolog Nikolay Fedoroviç Katanovun İlim Yolculuğu adlı bu çalışmada, öncelikle N. F. Katanovun hayatı, yazılı ve görsel materyallerden oluşan ilmî mirası, pedagojik ve toplumsal faaliyetleri detaylı bir şekilde incelenmiş ve ilim adamının kaleme aldığı, İÜ TAE Katanov Kütüphanesinde bulunan 25 eseri eski Rusçadan günümüz Rusçasına aktarılmış ve günümüz Rusçasından Türkçeye çevrilmiştir. Tercüme edilen metinler alanın ilgili kaynaklarıyla analiz edilmiştir.
Katanov, hayatı boyunca topladığı din, dil, edebiyat, folklor, tarih, etnografya gibi farklı alanları içeren ve farklı dillerde yazılmış kaynaklardan muazzam zenginlikte bir kütüphane oluşturmuştur. Türkoloji dünyasının büyük önem verdiği Katanov Kütüphanesinin önemli bir kısmı başta Ord. Prof. Dr. Ahmet Zeki Velidi Togan olmak üzere birçok Türk ilim adamı ve dönemin bürokratlarının katkılarıyla 1914 yılında Evkaf Nezareti tarafından satın alınmış ve 1924 yılında İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsünün kurulmasıyla kütüphane bu kuruma devredilmiştir. İÜ TAEnin temelini oluşturan bu kütüphane, Katanovun arşiv toplamadaki ciddiyetinin ve sabrının bir başarısıdır. Kütüphanede hem Doğu hem de Batı dillerinde yazılmış binlerce eser bulunmaktadır.
