Tolstoy’un, sanatının doruğundaki en iyi
yıllarının ürünü olan bu roman, yazara
göre temel bir “fikri” soyut formülasyonlara
başvurmadan açıklayan sanatta “biçimi”
bağımsızlaştırmayıp içerik ile, fikir ile
bütünleştiren bir yapıyı temsil eder. İçerik
ile, sanatsal biçimin uyumunun sentezinde
yazarın sözünü ettiği o fikir ya da düşünce
nedir? Yaşlı bir erkekle evlendirilmiş genç
kadın (Anna Karenina) genç subay Vronski
ile içine sürüklendiği ilişkiyi niçin evlilikle
sonuçlandıramaz? Sosyetedeki statüsünü
gözden çıkartamadığı için mi? Yoksa,
Tolstoy’un aristokrasi temelinde kurulu
ideal “aile mitosunda”, bireyin bütünlüğünü
koruyan o büyük “organizasyonda”, kadının
doğal, cinsel dürtülerini yıkıcı bir tehdit
gibi gören ve ona evhanımı-anne rolünün
ötesinde bir sosyal varoluş alanı tanımayan
muhafazakar anlayışla mı karşı karşıyayız?