Hz. Peygamber’in tebliğ faaliyeti, mücadelesi ve başarısı İslâm tarihçilerinin
ilgisini çeken konuların başında gelmektedir. Bu çalışma da böyle bir merakla ve
yıllarca devam eden araştırmaların ürünü olarak ortaya çıktı.
Hz. Peygamber tebliğe başladığında her gün onu Mekke sokaklarında gören
insanlar nasıl bir tutum takındılar? Müslüman olanları İslâm’a yönelten yegâne
saik bireysel ihtida mıydı, yoksa bu süreci teşvik eden başka etkenler var mıydı?
İslâm’ı reddedenlerin dirençlerinin sebebi neydi? Günlük ilişkilerin, toplumsal
değerlerin, örf ve âdetlerin İslâmlaşma ve İslâm’a karşı duruş sergileme üzerinde
etkisi var mıydı? Dahası Hz. Peygamber’in mensup olduğu toplumun geçmişte
biriktirdiklerinin bu süreç üzerindeki etkisi neydi? Müslüman olanların sosyal
statülerinin İslâm’a teveccühe etkisi oldu mu? Gerçekten köleler ve zayıflar
İslâm’ı bir kurtuluş olarak görüp büyük bir kısmı İslâm’a mı girmişlerdi?
Müslüman olan köleler kaç kişiydi? Çalışmada elde ettiğimiz veriler ışığında
konuyla ilgili bu ve benzeri birçok sorunun çoğuna cevap vermeyi ümit
ediyoruz.
Elinizdeki bu çalışma, yaklaşık 37 yıl önce yüksek lisans öğretimiyle
başladığımız akademik serüvenimizin ilk zamanlarından itibaren karşılaştığımız
kimi istifhamları cevaplandırmayı umarak da kaleme alınmıştır. Çalışmanın
sonunda bazı sorularımıza cevaplar bulduğumuzu, İslâm’ın Mekke yıllarının
biraz daha netleştiğini söyleyebiliriz.
