Bilim insanları çok uzun süre biyolojik mirasımızın karanlık tarafına; saldırganlık, gaddarlık, ön yargı ve kişisel çıkar kapasitemize odaklandılar. Öte yandan doğal seçilim bize sevgi, dostluk, iş birliği ve öğrenme kapasitemiz dâhil olmak üzere bir dizi yararlı sosyal özellik kazandırdı. Alet edevatlarımız, çiftliklerimiz, makinelerimiz, şehirlerimiz ve uluslarımız gibi tüm icatlarımızın altında iyi bir toplum yaratmak için doğuştan gelen eğilimleri taşıyoruz.
Köklerimizin Tarihi kitabında Nicholas A. Christakis, genlerimizin yalnızca bedenlerimizi ve davranışlarımızı değil, aynı zamanda dünya çapında şaşırtıcı derecede benzer olan toplumları kurma biçimlerimizi de etkilediğine dair ikna edici bir fikir ortaya koyuyor.
Tarihsel ve çağdaş kültürler, gemi enkazlarının ardından oluşan topluluklar, ütopya arayan komün sakinleri, tasarımla bir araya getirilen veya yapay zekâ robotları içeren çevrim içi gruplar ve hatta fillerin ve yunusların bizimkine çok benzeyen hassas ve karmaşık sosyal düzenlemeleri dâhil birçok canlı örnekle Christakis, şiddetle dolu bir insanlık tarihine rağmen, iyilik için sosyal planımızdan kaçamayacağımızı gösteriyor.
Siyasi ve iktisadi kutuplaşmanın daha da derinleştiği bir dünyada evrimsel geçmişimizin olumlu rolünü görmezden gelmek cazip geliyor. Ancak Köklerimizin Tarihi, iyiliğin medeniyetteki kadim köklerini keşfederek, genlerimizin toplumları bizim refahımız için şekillendirdiğini ve binlerce yıl öncesine uzanan bir geri bildirim döngüsünde toplumların bugün genlerimizi şekillendirmeye devam ettiğini gösteriyor.
“Olağanüstü bir başarı! Christakis, genetik ve kültürel miraslarımızın nasıl derinden iç içe geçtiğini hayal edilebilecek en anlaşılır ve erişilebilir şekilde açıklıyor.”
ANGELA DUCKWORTH, AZİM KİTABININ YAZARI
“Nicholas Christakis, tek tek insanların seçimleri ile bir bütün olarak toplumu şekillendirmek arasındaki kavramsal uçurumu kapatmak konusunda öncü bir yazar.”
STEVEN PINKER
“Tarih, felsefe, antropoloji, genetik, sosyoloji, iktisat, epidemiyoloji ve istatistik disiplinlerinin göz kamaştırıcı bir bilgelikle sentezlendiği enfes bir çalışma. Christakis, evrimin iyiye yöneldiğini iddia etmekle kalmıyor, bunu kanıtlamak için gemi enkazlarından primatolog Jane Goodall’a kadar her şeyden yararlanıyor.”
FRANK BRUNI, THE NEW YORK TIMES
“Bu görkemli ve müşfik kitapta, Christakis iyimser bir insanlık görüşünü savunuyor. İnsanın doğası gereği yalnız ve yabani olmadığını ısrarla vurguladıktan sonra insanların olağanüstü potansiyelle kutsanmış, yakın bağlara ve büyük nezakete sahip sosyal varlıklar olduğunu ispatlıyor. Köklerimizin Tarihi açık, ikna edici ve hayati derecede önemli bir kitaptır.”
PROF. DR. PAUL BLOOM
“Christakis, iyiliğin biyolojik bir amacı olduğunu gösteriyor. Ahlaki ve dinî liderler tarafından bize dayatılan bir idealden daha fazlası olan iyilik, genlerimizin talep ettiği bir hayatta kalma taktiğidir. Christakis’in ortak insanlığımızla ilgili böylesine güçlü ve canlı bir şekilde öne sürdüğü argümanı, bu istikrarsız zamanlarda büyük önem taşıyor. Yazar nezaketin ve sevginin yapabileceğimiz şeyler olmanın ötesinde, yapmamız gereken şeyler olduğunu gösteriyor.”
BRANDON STANTON, NEW YORK’UN İNSANLARI KİTABININ YAZARI
“Muhteşem. İnsan doğasını anladığınızı düşünüyorsanız, tekrar düşünün; Christakis gözlerinizi açacak ve nefesinizi kesecek. İlham verici ve son derece iyimser bir eser. Zamanımız için mükemmel bir kitap.”
CASS R. SUNSTEIN, DÜRTME KİTABININ ORTAK YAZARLARINDAN
“Köklerimizin Tarihi, bilimsel karakteriyle heyecan verici bir kitap. Genlerin ve kültürün nasıl etkileşime girdiğini ve bu bilginin iyi toplum kurmak için nasıl temel oluşturduğunu detaylandıran büyüleyici bir anlatım.”
PROF. DR. ERNST FEHR
“Bay Christakis’in insan toplumunun iyiye doğru evrilmesi hakkındaki derin iyimserliği (ve hatırı sayılır kanıtları) moral veriyor. Yazar bu uğurda insan kültürlerini ve geleneklerini araştırıyor; örneğin tek eşliliğin ve evliliğin (evrenselleşmese de) neden bu kadar yaygın hâle geldiğini ve arkadaşlığın gerçekte ne anlama geldiğini evrimsel bir bakış açısıyla ortaya koyuyor.”
THE ECONOMIST
“Mizantropiye karşı cesaret verici, ayrıntılı ve ikna edici bir panzehir.”
THE WALL STREET JOURNAL
“Kültürlerimizin ve kişisel kimliklerimizin çeşitliliği, bir olduğumuz gerçeğini maskeliyor. Bu parlak, güzel ve sürükleyici kitapta Christakis, sekiz evrensel insan eğiliminin bizi nasıl birbirimize bağladığını; gezegenimiz, yaşamlarımız ve ortak kaderimiz üzerinde nasıl hak iddia ettiğimizi gösteriyor. Köklerimizin Tarihi, kim ne derse desin yılın en iyi ve en orijinal bilim kitabıdır.”
DANIEL GILBERT
“Bu güncel ve büyüleyici kitapta yazar, kökleri evrimsel geçmişimize dayanan doğamızın nasıl kültürlü, aydınlanmış ve şefkatli bir medeniyet ortaya çıkarabileceğini anlatmış.”
STEVEN PINKER, AYDINLANMA, HEMEN ŞİMDİ! KİTABININ YAZARI
“Derin bir bilgi havuzu barındıran ve geniş bir perspektif ortaya koyan kitabında Christakis; felsefe, tarih, antropoloji, sosyoloji, genetik ve evrimsel biyolojiyi bir araya getirerek olağanüstü iyimser bir argüman oluşturuyor: Evrim bizi iyilik için önceden hazırlamıştır. 20. yüzyılın başlarındaki karanlık tarihin aniden tekrar gündem olmaya başladığı bir anda, insan toplumunu bir kez daha tasarlamak için harcanan onca çabanın neden başarısız olduğunu ve sonunda neden insan doğasının daha iyi tarafının galip geldiğini hatırlamak insanı rahatlatıyor.”
ANNE APPLEBAUM
“Bu bilgece yazılmış iyimser kitapta Christakis, hem kültürel hem de genetik bağlar kurmanın evrimsel zorunluluğunu araştırıyor. Son derece renkli bir kalemi olan yazarın coşkusu insanı heyecanlandırıyor.”
ANDREW SOLOMON
“Christakis, en ünlü teorisini bu kitabında sunuyor: Hem insanların hem de hayvanların genetik profili, yaratacakları toplum tiplerini belirler. Kişisel deneyimlerinden de yararlanan Christakis, yunusların ve şempanzelerin sosyal davranışlarından insan davranışlarını birbirine bağlayan ilkelere, sabah programlarından görücü usulü evliliklere kadar çok sayıda erişilebilir örnekle bize şunu hatırlatıyor: Liderlik, arkadaşlık ve grup eğilimlerinin kökleri, biyolojik sınıflandırmamızın en temel mekanizmasına, doğal seçilime dayanmaktadır.”
HOPE JAHREN
“Christakis, tüm insan kültürlerinin tutarlı bir sosyal ağ üzerinde birleştiğini gördükten sonra bunun nedenlerini araştırıyor. Neden sorusuna cesurca genlerimiz yanıtını veren Christakis, yapmış olduğu bu kapsamlı çalışmasında gen temelli bir açıklamanın kültürün etkisine meydan okumak zorunda olmadığının altını çiziyor. Köklerimizin Tarihi, biyolojinin sosyal bilimlere daha zengin bir şekilde dâhil edilmesi için güçlü bir iddiada bulunuyor.”
PROF. DR. RICHARD WRANGHAM
“Nicholas Christakis, topluluğa yönelik genetik eğilimimiz üzerine yeni bir söylem geliştirerek pek çok geç dönem kapitalist ve liberteryenin indirgemeci fikirlerine karşı ilgi çekici hikâyelerle dolu ikna edici bir argüman ortaya koyuyor. Ona göre bizler toplum içinde yaşayan, iş birliği geliştiren ve kolektif eyleme bağımlı insanlarız. Darwin hâlâ yaşıyor: Bu, en güçlü olanın, aramızda kendisinin ötesini görebilen ve aynısını yapan başkalarıyla birlikte çalışan kişilerin hayatta kalması anlamına gelebilir. İşte burada iyimserlik için bazı gerçek nedenler yatıyor.”
DAVID SIMON
“Kabilecilik her yerde ama olması gerekmiyor. Sonuçta hepimiz insanız. Christakis, canlı ve merak uyandırıcı anlatımıyla neyin mümkün olduğunu ve ne yapmamız gerektiğini gösteriyor.”
ERIC SCHMIDT, ALPHABET INC. YÖNETİM KURULU BAŞKANI, GOOGLE ESKİ CEO’SU
“Parlak içgörüleri canlı ve akılda kalıcı hikâye anlatımıyla harmanlayan Köklerimizin Tarihi, son derece bilimsel bir çalışma.”
GREG LUKIANOFF
“Gemi enkazları, komünler ve Antarktika ileri karakolları hakkında sürükleyici hikâyeler okumak isteyenler buyurun. Ağların sosyolojisini kavramak isteyenler gelin. 21. yüzyılda hem sosyal bağlantı hem de değişimin hızı artarken, Christakis temel rehberdir, Köklerimizin Tarihi temel kitaptır. Okuması keyifli olduğu kadar gerçek insanların yeşerebileceği yeni toplumlar ve kurumlar yaratmanın zorlukları hakkında bir uyarı niteliğindedir.”
PROF. DR. JONATHAN HAIDT
“Bir tarihçi olarak, muhtemelen insan doğasının daha karanlık tarafını –bir tür olarak savaş ve devrim, çılgınlıklar ve panikler yaratma konusundaki olağanüstü kapasitemizi– gereğinden fazla vurgulama eğilimindeyim. Bir doktor ve sosyal bilimci olarak Christakis bana rahatlamamı söylemek için burada. Bu son derece bilgilendirici ve ilgi çekici kitapta, ‘Bizi ayırmaktan çok birleştiren daha çok şey var: Toplum temelde iyidir.’ diyor. Benim gibi, bu iddiaya şüpheyle yanıt verirseniz, sizi bekleyen bir lütuf var demektir. Christakis çıplak maymuna bakışınızı değiştirecek.”
NIALL FERGUSON
“Sınıf, din, etnik köken ve siyasete dayalı ‘biz’ ve ‘onlar’ ayrımının olduğu bir zamanda yaşıyoruz. Ancak bu görkemli, önemli ve eğlenceli kitapta Christakis haklı olarak bize karmaşık, çeşitli sosyal gruplarda birlikte yaşamak, iş birliği yapmak ve gelişmek için evrimleştiğimizi hatırlatıyor. Yan yana yaşamamıza ve çalışmamıza, birbirimize değer vermemize ve ortak amaç peşinde koşmamıza yardımcı olan bu derin ve temel uyarlamaları şimdi her zamankinden daha fazla anlamamız ve bunlardan yararlanmamız gerekiyor.”
PROF. DR. DANIEL E. LIEBERMAN
“Medyada ve internette, her gün bizi bölen şeylerin yaylım ateşiyle yaşıyoruz: Bireyler, gruplar ve tüm toplumlar arasındaki farklılıklar, birbirimizle etkileşim kurma biçimlerimizi belirliyor gibi görünüyor. Geniş bir tarih araştırmasının yanı sıra genetik ve sosyal bilimler hakkında derin bilgi birikimi ile Christakis, bizi güncel olduğu kadar önemli olan farklı bir yola götürüyor: Avcı ve toplayıcı toplumlarda, tesadüfen bir araya gelen küçük insan gruplarında veya Silikon Vadisi şirketlerinde olsun, toplumlarımız insanlığın ortak bağlarıyla birbirine bağlıdır. Christakis; iş birliğine, öğrenmeye ve sevgiye dayalı toplumları inşa etmeye programlandığımızı gösteriyor.”
NEIL SHUBIN
“Christakis bizi evrimin insanları nasıl bir araya getirdiğine dair büyüleyici bir tura çıkarıyor ve çevrim içi ağların insanları yeni ve benzeri görülmemiş yollarla birbirine bağladığı modern dünyamıza zemin hazırlıyor. Genlerimiz tek başına çalışmıyor; bunun yerine türümüzü bir araya gelme ve harika şeyler yapma kapasitesiyle donatıyor. Bu güçlü ve büyüleyici kitap, doğamızda var olan, bizi birbirimize bağlayan ve en güçlü olanın hayatta kalmasının ötesinde iş birliği yapmamıza yardımcı olan temel iyiliği gösteriyor.”
MARC ANDREESSEN, ANDREESSEN HOROWITZ’İN KURUCU ORTAĞI
“Bu kışkırtıcı kitapta Christakis, toplumlarımızda iyiliğe değer vermemiz gerektiğini ve dolayısıyla ortak iyiyi inşa etmeye, güçlendirmeye ve geliştirmeye doğuştan mecbur olduğumuzu kapsamlı ve ikna edici bir şekilde ortaya koyuyor. Kutuplaşma ve eşitsizliğin arttığı bir çağda, Christakis bilimi ve tarihi bir umut mesajına dönüştürüyor.”
JOI ITO, MIT MEDYA LABORATUVARI ESKİ DİREKTÖRÜ
“Köklerimizin Tarihi, parlak ve kışkırtıcı bir güç gösterisi. Ancak bu kadar doğru bir zamanda yazılabilirdi. Uzun zamandır bir kitaptan bu kadar çok şey öğrendiğimi hatırlamıyorum. Christakis, titizlik ile bilgeliği birleştirebilen ender yazarlardan biri. Kendi laboratuvarındaki deneyler de dâhil olmak üzere büyüleyici çalışmalarla dolu olan Köklerimizin Tarihi, nihayetinde zor zamanlarımızda bilime dayalı bir umut için sebep sunuyor.”
AMY CHUA
“Sınırların kapandığı ve aramızdaki farklılıkların kamusal anlatıyı yönlendirdiği bir çağda Christakis, bizi ayıran şeylerden çok daha fazlasını paylaştığımızı hatırlatmak için toplumları ve kıtaları dolaşıyor. Köklerimizin Tarihi, başarılarımızı ve başarısızlıklarımızı tanımlayan toplulukları ve sosyal ağları ortaya çıkararak insan deneyiminin evrenselliğini yüceltiyor. Gerçekten güçlü ve sürükleyici bir kitap.”
ALBERT-LÁSZLÓ BARABÁSI
“Hiçbir şeyin bizi birleştiremeyeceğinin hissedildiği bir zamanda Christakis, insan doğamıza görkemli bir bakış açısı ile yaklaşarak aramızdaki farklılıkları ortadan kaldırıyor. İnsanların bir araya geldiklerinde neler yapabildiklerinin ilgi çekici, sürükleyici ve nefis örnekleriyle dolu Köklerimizin Tarihi, mutlaka okunması gereken bir kitap.”
DOÇ. DR. COREN APICELLA
“Christakis, iyi bir toplum inşa edebileceğimize dair, kökleri biyolojiye ve sosyal bilimlere dayanan aşırı bir iyimserliğe sahip. Neşeli ve canlandırıcı bir sesle, bize doğamızın özünü öğretiyor.”
PROF. DR. MAHZARIN R. BANAJI
“Dünyanın önde gelen sosyal bilimcilerinden biri, insan kültürünün biyolojik sınırlarının, tür olarak yapabileceklerimizin ve toplumun türsel eğilimlerinin peşinde. Bu anlamlı ve kapsamlı kitapta Christakis, insan olmanın ne anlama geldiğine dair iyi haberlere dönüşen şeyleri buluyor.”
PROF. DR. GARY KING
“Köklerimizin Tarihi, sosyal yaşamımızı ve kültürel evrimimizi yönlendiren içsel duyarlılık paketinin tam vaktinde, etkili ve sürükleyici bir gösterimidir. Sosyal ve evrimsel bilimlerin yetkin bir entegrasyonu olan bu enfes çalışmanın büyük başarısı, sosyal araştırmanın odağını bizi farklı kılan şeylerden kesin olarak ortak insanlığımıza kaydırması ve çatışmaya hazır olsak da zor olduğumuzu göstermesidir. Christakis bizi, sevgi, dostluk ve iş birliği için örülmüş insancıl bir topluma davet ediyor.”
PROF. DR. ORLANDO PATTERSON
“Köklerimizin Tarihi oldukça özgün ve akıcı bir çalışma. Christakis, etkileyici bir sese sahip net bir yazar. Kitabın merkezinde, onun ‘sosyal süit’ –tüm toplumların çekirdeğini ve planını oluşturan bir dizi kültürel evrensel– olarak tanımladığı şey var. Sosyal grubun evrenselliğinin ayrılmaz bir parçası, tüm insan toplumlarının bu temel özelliklerinin doğal seçilim tarafından şekillendirildiği ve genlerimizde kodlandığı iddiasıdır. Christakis, kültürel ve genetik evrim arasındaki yanlış bir ikiliği sorguluyor. Aksine, ikisini tekrar tekrar kesişen ve birbirini etkileyen şekillerde bir arada var olarak görüyor. İnsan ve hayvan toplumlarının sosyal nitelikleri arasında var olan benzerliklerin, ortak insanlığımızı yükseltecek şekilde insanları birbirine bağladığını gösteriyor. Köklerimizin Tarihi, uzun evrimsel tarihimizin iyi bir topluma doğru nasıl eğildiğine dair zengin, disiplinler arası, derinlemesine belgelenmiş, parlak bir yapıttır.”
RENÉE C. FOX
“Köklerimizin Tarihi, olağanüstü olduğu kadar eğlenceli de bir kitap. Son zamanlarda yayımlanan evrim kitapları arasında en derinlerden biri. İnsanların iş birliği ve toplum yanlısı özelliklerinin genetik temelli ve doğal seçilim yoluyla evrimin sonucu olduğunu gösteren uzun bir araştırmayı gündeme getiriyor. Bunu yaparak Christakis, biyolojik evrimle ilgili en yaygın yanlış anlamalardan birini, yani bireyler arası rekabetin bir doğa kanunu olduğu görüşünü düzeltiyor. Keşke bu kitap çok daha önce yazılsaydı.”
PROF. DR. GUNTER WAGNER
“Nicholas Christakis, evrimin medeniyetleri nasıl şekillendirdiğini Yuval Noah Harari tarzıyla inceliyor. Olağanüstü geniş, derin ve kışkırtıcı.”
PROF. DR. ADAM GRANT
“Yazar, insan doğasını ve olasılıklarını araştırırken, tek eşliliğin evrimi ve varlıklı insanlara karşı işçi sınıfının görece dostluğu gibi her türlü büyüleyici antropolojik konuya değiniyor.”
KIRKUS REVIEWS
