Roman, adını, kahramanlarından Devlet Hatun'un adından alıyor ve Ertuğrul, Osman, Orhan Beylerin yıkılmış, çökmekte olan Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bitinya ucunda Osmanlı Devleti'nin temellerini nasıl attıklarını destanlaştırıyor. Devlet Hatun, Rum bacılarının başına geçtikten sonra Bacı Bey olmuş, Osmanlıların Derin Geçit'i aşmalarında olanca gücünü kullanmıştır. Kancık Vuruş, Uyandırılan Işık, Dost Çelmesi, Derin Geçit diye dört bölüme ayrılmış olan bu tarihsel romanda Osmanoğullarının çimleniş, filizleniş yılları anlatılmış. Türk Dil Kurumu 1968 Roman Ödülü'nü kazanan eser, edebiyat dünyamızda tartışmalara konu olmasıyla da ün kazanmıştır.