Nur Baba Bütün Eserleri 2 Hakkındaki Yorumlar

Osmanlı'nın son zamanlarında iyice yozlaşmış olan tekkelerin anlatıldığı en bilinen iki eserden biri.Refik Halit Karay'ın eseri "Kadınlar Tekkesi"nde olduğu gibi Yakup Kadri Karaosmanoğlu'un bu eserinde de bu yozlaşmış kurum her türlü çirkinliğiyle gözler önüne serilmiş.Yayınevinin, günümüzde artık anlaşılması zorlaşmış Osmanlıca sözcük ve deyimlerin, parantez içinde izahlarını vermesi de iyi olmuş.Kaçırmayın derim...

Yakup Kadri gibi güzide ve kalemi kuvvetli bir yazarın, roman tadından ve üslubundan böylesine uzak bir eseri niçin yazdığını düşünüyorum da; ısmarlama ve zorlama yazılmış gibi bir izlenime kapılıyorum. 1921'de tefrika edilen roman sanki ilerde tekke ve zaviyelerin kapatılmasına altyapı olsun diye yazılmış gibi. Romanda çizilen Nur Baba karakteri, sürekli sarhoş gezen, pekçok metresi olan ve kadınları ağına düşürmekten başka amacı olmayan, şehvet düşkünü biri. Bu ahlaksız adama şeyh deyip, ona mürüd(!) olanlar ise çoğunlukla kadınlar. Bu kadınlar şeyhe aşık oldukları halde sürekli bir araya geliyorlar, tekkede beraberce yaşayıp gül gibi de geçiniyorlar. Kimse kimseyi kıskanmıyor, kimse birbirinden ya da şeyhten nefret edip tekkeden ayrılmaya kalkmıyor, bir kez dahi kavga etmiyorlar. Hele şeyhin bir de karısı var ki, bu karakterin elle tutulur hiçbir yanı yok! Evli olan kadın müridlerin kocalarından ise hiç bahsedilmiyor. 1920 ve öncesinin Türkiye'sinde kadınlar nasıl kocalarından, ana-babalarından ya da etraftan çekinmeden yasak aşk yaşayabiliyorlar, çocuklarını bile hiçe sayabiliyorlar? Bu tekke nasıl böyle çevresinden izole edilmiş gibi pervasızca her istediğini yapabiliyor? Burasını dışardan hiçkimse neden sorgulamıyor? Niçin romanda anlatılan kadınların tamamı hem ahlaksız, hem onursuz, hem kişiliksiz, hem de akılsız? Okurken bunlar gibi pekçok soru aklııma takıldı. Bu yüzden roman bende çok mesnetsiz ve nesnellilkten uzak bir izlenim uyandırdı.
Yakup Kadri romanın sonunda okura şunu söyletmek istiyor sanki: "Tekkenin de, şeyhin de, müridlerin de canı cehenneme!" Okurken yukarıdaki neden ve niçinler kafanızı kurcalamaz ise bunu rahatlıkla söyleyebilirsiniz.

20. yüzyılda bir Bektaşi tekkesinde olanlar ve oraya daha sonradan katılan Nigar Hanım ile Nur Baba arasındaki ilişkinin anlatıldğı bu eser, bir döneme aynı zamanda ışık tutuyor. Tekkelerin nasıl yozlaştığını, amaçları dışında işler yaptığını gözler önüne seriyor. İyi bir kitap.

Tekkelerin yozlaşması ve bunun sebep olduğu toplumsal yıkıntılar anlatılır.

Adının izlerini geleceğe taşımayı başarıp da günümüze kadar okuyucularıyla satırları buluşmuş bir yazar, kaleminden bizlere bir Bektaşi tarikatına bağlı olan eski Boğaziçi şiirlerine ilgisi fazlasıyla bulunan Ziba adındaki bir kadınla,başları bu tarikatın başında ilahi aşkı benimseyen bir şeyhin zamanla aşk anlayışının değişmesi sonucu bu kadınla içinde bulunduğu aşkı değişik anlatım şekilleriyle sunan bir eser ortaya koyuyor okuyucu kaygısı taşımadan da başarısını kanıtlayarak...bütün okuyucularımıza tavsiye ederim......

Nur Baba romanı bir Bektaşi şeyhiyle genç bir muhibbesi arasındaki aşkın hikayesidir.Tavsiye ederim.

cagdas turk edebiyatinin en saglam isimlerinden yakup kadri'nin, bektasilik ve ask ekseninde donen romani.
evli bir kadinla bir bektasi babasinin arasindaki ask durumu anlatilirken, detayli bir sekilde bektasilerin ikrar torenleri anlatilmaktadir.

Eski debdebesini kaybedip zamanla curumuslugu icinde parca parca olan,maneviyatini kaybedip aslina yabancilasan tum kurumlar gibi bu Bektasi tekkesi de hic beklemedigimiz sahnelerle cikiyor karsimiza.Belki Yakup Kadri'nin karsisina cikan muessese boyle curumus bir kurumdu,belki Yakup Kadri bu romaniyla yikilan hayallerini ortaya sermek istedi?Bunu bilemiyorum;fakat romanda en dikkat cekici buldugum nokta Yakup Kadri'nin kadin ruhunun gizemini cozmus olmasi...Bunu yaklasik bes-alti kez romanin farkli yerlerinde goruyorsunuz.Oldukca da hosuma gitti.Yaban kadar icinizi yakmasa da edebi acidan degerli bir roman oldugu kanisindayim.

Bu roman imparatorluk Türkiye'sinin son dönemlerinde Türk-İslam kültüründe önemli bir paya sahip tekkelerin bozulmasını ele alır.Kutsal değerlerin özünden uzaklaştığı takdirde nasıl ayaklar altına alındığını,nasıl kişisel hırs ve menfaatlerin aracı haline geldiğini,gözlemlere dayalı olarak ortaya koyan ve okunması gereken bir kitap...

Bir din ve kültür kurumunda gözlenen çözülmeyi roman gözler önüne seriyor toplumumuzdaki en önemli kültür müesseselerinden biri olan Bektaşi tekkelerinin İmparatorluğun son zamanlarındaki bozuluşu ve burada yapılan ayinleri ,toplantıları aynen yansıtmıştır.. O dönemde yozlaşan kendi içinde kısır bir ikileme giren , çöken bir zihniyeti gözler önüne seriyor. Ama bu demek değildir ki o dönemdeki tüm tekke ve tasavvuf ehli yerler aynı olaylar yaşanmıştır anlamına gelmez.Bu da bir başka görünen yönü olmalı , kitabı okurken okuyacak olan bunlarda unutulmamalı.….

Nur Baba romanı ,Osmanlı İmparatorluğu'nda Türk sosyal yaşamının bir parçası olan bir bektaşi tekkesini anlatıyor.Bu roman ,bozulan bir tasavvufi anlayışın ,yıkılmasına sayılı zaman kalmış bir imparatorluktaki yerini ustalıkla çiziyor.Bektaşi düşünüşünün Rumeli'nin islamlaşmasındaki büyük etkisi düşünülürse 14. yüzyıl bektaşiliği ile son dönem Osmanlı bektaşiliği arasında nasıl derin bir uçurum oluştuğunu da bu romanda görebiliriz.Halasının vasıtasıyla tekkeye giren Nigar Hanım 'ın hüzünlü hikayesi ,bugün bile önemli dersler taşıyan kesitleriyle birçok okuyucuyu etkileyecektir.Dilinin ağır olmasına rağmen ,dipnotlarla desteklenen anlatım, okumayı kolaylaştırmıştır.Atatürk'ün bile zevkle okuyup , gerçek yaşamda olduğu düşünülen Nur Baba'yı görmek isteyişi ,bu romandaki gerçekçi derin çizginin en önemli göstergesidir.1922'de yazılan bu romanın bugün Türk inkilabınım gerekliliğinin anlaşılmasında da önem taşıdığını düşünüyorum.Salık veririm.

Yakup Kadri Nur Baba'da,tekkelerin toplumda sebep olduğu yıkıntıları ele almıştır. Yazıldığı dönemde dikkatleri üzerine çeken ve oldukça tepki alan bir eserdir. Nur Baba bir bektaşi şeyhidir. Gözlerinde ve sesinde kadınları büyüleyen bir güç vardır ve aynı zamanda şehvet düşkünü birisidir. Tekkeye düşen zengin ve güzel kadın müritler onun elinden servetlerini ve kendilerini kurtaramaz olurlar. Olaylar böylece sürüp gider. Sonuçta Nur Baba değişik bir tarzda ve konuda yazılmış eser olarak karşımıza çıkar. Okurken sıkılmayacağınız bir kitap."

Bir ara devam ettiği Bektaşi tekkesi ile ilgili yazdığı romanı ile Yakup Kadri o günlerde epey bir olay çıkarmış. Tekkeye sırf bu kitabı yazmak için girdi diyen tekke üyeleri en büyük tepkinin de sahibi olmuşlar. Romanın baş kahramanı ismi Nuri olan bir zat. Tekkeye geldikten sonra şeyhin eşine göz koyan, şeyh ölünce de tekkeyi ele geçirip Nur Baba olan bu ilginç kişilik sayesinde yazar eleştirilerini ve gözlemleri bir bir okuyucuya aktarmış. Okunabilir bir kitap.