Vejetaryenlik & Temelleri, Faydaları, Riskleri Hakkındaki Yorumlar

Vejetaryenlik herkesin sık sık duyduğu ama üzerine düşmediği bir kavram. Alışkanlıklar ve öğretiler bir araya geldiğinde, kültürümüzün bir parçası halini almış hayvan yemek nasıl bu anlatılanlar kadar korkunç olabilir ki diyerek gerçekleri göz ardı ederiz. Bu beynimizin konfor alanından çıkmamak için verdiği otomatik bir tepkidir aslında. İki saniye kulağımıza çalınan bilgiyi irdeleyip ardındaki gerçekleri görmeyi reddederiz. Ama bir kez kurcalamaya başladığımızda ise bir daha görmemezlik edemeyiz. Gerçekler o kadar çarpıcıdır ki bildiğimizi sandığımız çoğu şeyin aslında gözümüze indirilen kapitalist perdeler olduğunu fark ederiz. Her koşulda ve türde eşitliğe inanıyorsanız, bu kavramın gerçek olabilmesi için atabileceğiniz en sağlam adım vejetaryenlikten başlar.

Bu kitap, vejetaryenliğin en temelinden ne olduğunu, nasıl geliştiğini ve bize neler kattığını anlamamız için sunulan, güzel bir başlangıç. Yazarın konuyu ele alış biçimi yeni vejetaryenler veya bu konuda araştırma yapıp bilgi kazanmak isteyenler için öğretici bir ders niteliği taşıyor. Türcülüğün yarattığı dehşet ve etik açıdan oluşan yıkımın yanı sıra hayvancılığın çevreye verdiği çarpıcı zararın etkisini de göz önünde bulundurmanızı sağlıyor. Ve üstelik et yememenin dışında, yapılan deneylerle verilen acıların da bahsedildiği çok yönlü bir eser. Naveganlardan sıklıkla duyabileceğiniz bir cümle olan (aksi kanıtlar birçok makalede ve araştırmada yer alsa da) “Et yemezseniz protein alamazsınız” tezini de ayrıntılı bir şekilde tüm beslenme biçimlerini açıklarken rahatlıkla çürütüyor.

Çevrenizde konuyla ilgili soru işaretleri olan tanıdıklarınıza geniş bir açıdan bakabilmeleri adına önerebileceğiniz bir ilk adım rehberi denilebilir. Yine de bence bu kadar derin ve sancılı bir konuyla ilgili başka kaynaklardan da mutlaka yararlanılmalı.

Eti aşırı olmasada tüketen biri olarak, yaşadığım vicdani rahatsızlık ve sağlığımın giderek bozulması, bir süredir vejetaryen beslenme konusunda beni teşvik ediyordu. Zaten, fazlaca tüketmediğim etten zevk almadığım ve sebze ağırlık beslendiğim için zorlanacağımı hiç düşünmedim. Besin döngüsünde türü dışındaki canlıların etiyle beslenen tek canlı değiliz. Dolayısıyla bu döngüde olmak bir süre o kadar rahatsız edici görünmedi. Ancak, kitapta da belirtildiği gibi gıdadaki sanayileşme, belirli sebeplerle kurban olarak adanmaları artık tahammül edilmez göründü. Et ve süt zaten sindirmekte zorlandığım, sağlığımı bozan şeylerdi. Bu yüzden benim kadar kolay geçiş yapamayanları da anlayabilirim. Keza kitapta da bu konuda bir ifade mevcut. Ne et yiyenler her zaman cani, ne vejetaryenler her daim tam bir dost.

Ekonomik, sosyolojik, anatomik, fizyolojik ve ruhsal olmak üzere çok farklı açılardan ele alınıyor konu. Hamilelerde, çocuklarda ve yaşlılarda vejetaryen beslenme için ayrı ayrı başlıklar var. En önemlisi de belli hastalıklardan mustarip kişilerin, beslenme şeklinde yapacağı değişikliklerin sağlığına ne derece etki edeceğini de tartışıyor. Vejetaryenliğin ve az da olsa veganlığın artıları ve eksileri eşit noktadan ele alınıyor. Yani objektif bir bakış açısıyla, bu yola girecek olanların önünü net bir şekilde görmesini sağlayacak bir rehber sunuyor.

Elbette bu kitap bir başlangıç kitabı. Diğer sektörlerde bunu yaşamınıza nasıl uygulayabileceğinize değinilmiyor. Araştırmaların dayanak olduğu yerlerde ne tür bir araştırma olduğu ve buna nasıl ulaşabileceğimiz de her zaman verilmiyor. Bir beslenme uzmanı olarak tecrübesine ve onca yıllık çalışmasına güveniyoruz sadece. Ancak tavsiyem bir de karşıt görüşte birkaç kaynak elde edip araştırmanız olur. Çünkü uzun vadede sıkıntı yaşamamak adına elzem bu. Hiç olmadı birkaç beslenme uzmanının tavsiyesi alınabilir. Kontrollü bir şekilde yaşam tarzı haline gelene dek danışmanlık talep edilebilir.

Kitabın çevirisi ve editörlüğü çok temizdi. Okuma sürecini uzatacak, odaklanmayı zorlaştıracak herhangi bir engel olduğunu düşünmüyorum. Tıbbi terimler kafa karıştırabilir ama onları bilmeden de konunun özünü, genel çerçevesini kavrıyorsunuz.