Hazar Çalışmaları
Hazar Çalışmaları adlı eser, Peter Benjamin Golden tarafından 1980 yılında İngilizce olarak yayımlanmıştır. Eser, Egemen Çağrı Mızrak tarafından 2006 yılında başarılı bir tercüme ile dilimize kazandırılmış, tarih literatürüne önemli bir katkıda bulunulmuştur. Akademik bir çalışma olmasından kaynaklı olarak eserin dili okuma hazzını bölüyor gibi hissettiriyorsa da, okuyucuyu etkileyici bir bilgi deryasının içine bırakıyor. Hazarlar ile ilgili ele alınacak konularda bu eser de kaliteli bir başvuru kaynağı olarak karşımıza çıkıyor.
Kitabın önemli bir bölümünde, başta Hazar dilinde olmak üzere, pek çok dil ve lehçelere ait olan sözcüklerin bulunması kitabın karakteristik çeşitliliğini artırmakla birlikte, çevirmenin yoğun çalışmaları neticesinde Hazarlarla ilgili yapılacak çalışmalarda zengin bir başyapıt olarak eserin kıymetini artırıyor. Peter B. Golden'ın Hazar meselesiyle ilgili giriş bölümünde de yer verdiği, Hazar konusuna, sorun olarak görülen Hazarların kökenine kadar erişebilecek sorular sorarak ele alması, ardından bu soruları birer birer cevaplandırmaya çalışması da Golden'ın eser boyunca izlediği rasyonalist ve objektif metodunu bizlere sunuyor.
Golden, Hazarların sorununu en temelden ele alırken, bu konuda kendisinden önce Hazarlarla ilgili çalışmalar neşreden diğer araştırmacıların sunmuş olduğu görüşleri de çalışmasının içine dahil ederek yeni görüşler ortaya koymaya çalışmıştır. Ayrıca Golden, Hazar çalışmalarının köken sorununu çözmenin Hazar dilinden günümüze ulaşan sözcüklerin etimolojik incelemelerinin yapılmasından ileri geldiği görüşünü ortaya koymuştur. Dolayısıyla eser, Hazarları incelikli ve titiz bir şekilde ele alan bir çalışmanın ürünüdür. Konuyu Hazarlar öncesi Avrupa'da Türk akınlarından başlatarak, Hazar tarihini sağlam bir temele oturtarak tarihi incelemeyi sürdürüyor. Ayrıca Hazarlar öncesi siyasi bir zemin oluşturarak Hazarları geniş perspektiften doğru bir tarihi konum içerisinde yerleştiriyor. Bilahare Hazarlar ile ilgili elde edilen bilgileri derli toplu bir şekilde aktararak bizleri yoğun bir bilgi yolculuğuna çıkarıyor.
