Elizabeth Gaskell kitabı yazmaya başlamış ancak beklenmedik vefatı sonrası kitabın son bölümü başkası tarafından tamamlanmış. O yüzden de sonu biraz şaşırtıcı zaten. Muhtemelen Gaskell bu şekilde tamamlamazdı. Çünkü, bence, öncesinde gelen Jane Austen ve aynı dönemden yakın arkadaşı olan Charlotte Bronte gibi o da romantik kaygılardan ziyade gerçek hayattan gözlemlere ve sağduyuya dayalı yazıyordu. Ve tahminim; kitabın sonu farklı olurdu.
Oldukça kalın bir kitap ve okunması orta ağırlıkta diyebilirim. Kuzey ve Güney'den farklı, ancak yine de güzel. Bana Mansfield Park'ı anımsattı biraz...
