E-Dergi

Arka planında önemli işaretlerin yattığı bir novella. Ali Ulvi'nin Mussolini olduğunu iddia eden deli karşısında tutumu hayalle gerçeğin geçişkenliğinin çok güzel özetiydi. Kimisi için gerçek olan kimisi için hayal olur, Ali Ulvi'nin de gerçeği başkaları için o delinin hayali niteliğindeydi. İnsan yüzünü nereye dönerse dönsün baktığı yön kendi düş dünyası aslında. Hayat dediğimiz şey belirli tanımlar ve sistemlerle o düşleri bir gerçek kalıbına yerleştirmek. Ve bu kalıp bizim devlet dediğimiz o teşkilat bütünün, toplum dediğimiz o ilişkiler bütününün onayıyla şeklini alır. Ali Ulvi'nin hayalinin kendine kalıp bulamaması bundandı. Romanın seyrini ve Ali Ulvi'nin hayatını belirleyen şey başlangıçta gizli zaten. Bir nevi Ali Ulvi için Klamm'a dönüşen Zübeyir beyle görüşememek. O görüşme gerçekleşse idi hayal gerçeklik kalıbında oturmuş olacaktı belki de aslında.