E-Dergi

Tarım yaptıkları toprakları kaybeden tarım işçisi köylü ailelerin iş bulma umuduyla büyük şehirlere doğru umutla çıktıkları yolculukta hayallerin ve gerçeklerin birbirinden ne kadar uzak olduğunu gösteriyor bu kitap. Ayrıştırılmanın ve dışlanmanın bu kadar içe ve ayrıntıya girdiğini görmenin üzücülüğüyle karşılaşıyorsunuz. Kapitalizmin insanî değerlerden uzaklaştırdığının, insanları şiddete, hayvanî arzulara, hırslara yönelttiğini net bir şekilde görüyoruz. Betimlemeler o kadar mükemmel ki Steinbeck'in kalemine hayran kaldım. İlgili olarak Karl Marx'tan Komünist Manifesto, Rousseau'dan Toplum Sözleşmesi'nin öncelikli olarak okunması bu kitabı okurken etkileniminizi artıracaktır.

Postmodern Türk edebiyatının en büyük yazarlarından biri olan Oğuz Atay'ın kaleme aldığı ancak sonunu yazmaya ömrünün yetmediği yarım kalmış bir eser... Toplumcu bir karakter olan sıradan ve silik bir profesör olan Server Özbudak'ın hem iç, hem dış mücadelesini ele alıyor. Oğuz Atay'ın diğer eserlerine göre daha az karışık, yalın dille anlatılmış. Onun kaleminden zorluk çekmeden okuyabileceğiniz bir eser olduğunu söyleyebilirim.

Bülbülü Öldürmek yalnızca ırkçılığın irdelendiği bir yapıt değil. Toplum tarafından yaşadığı çevre yüzünden dışlanmış, toplumdan yalıtılmış insanları da konu alıyor. Irkınızı, içinde doğduğunuz aileyi ve çevreyi seçemezsiniz. Ancak ne olursa olsun, çoğu insan tarafından içinde doğduğunuz şeyle yargılanırsınız.
Eser bir çocuğun gözüyle anlatılıyor. Anlatımın bu şekilde seçilmesi bir mesaj da veriyor bize: Irkçılık, din ayrışmaları, bir insanın yaşadığı aileyle yargılanması, düşünce düşmanlığı yani "ön yargı" bize sonradan öğretilmiştir ve doğuştan değildir. Çocukların düşüncesi bu tür kin tutan zihniyetlerden ayrıdır. Dünyaya bir de çocukların gözünden bakın. İçinizde büyüttüğünüz çoğu düşüncenin kolektif bir bilincin ürünü olduğunu göreceksiniz.

"Önemli olan hakîkati bulmak değil, hakîkati bulmak için yolda olmaktır." düsturuyla yazılmış şahane eser. Bazı kitaplar küçük ancak anlamı büyüktür. Simyacı da öyle bir kitap. Kısa, kolay okunabilir. Ancak bu hiçbir şekilde basitleştirmiyor eseri. Çünkü okunduğundan daha uzun süre kitabın üstünde düşünmenizi gerektirecektir.

Eser felsefik bir sorunun somutlaştırılmış hali. "Hayat dediğimiz şey nedir?" Farklı seçimlerin kombinasyonu mu? Amacı daimî mutluluk olan bir şey mi? İyiliğin ve kötülüğün bir arada olduğu bir savaş hali mi? Evren için diğer tüm farklı değilsiniz ve olmayacaksınız. Fark, kendi içinizde, kendinize atfettiğiniz tüm şeyler.

Eserin konusu herkese hitap edebilen cinsten. Çünkü hepimizin geriye dönüp değiştirmek için her şeyi yapabileceğimiz bir olay var. Nora'nın intihar girişiminden sonra da ona bu hak tanınıyor bir nevi ve kitabın konusunu bu oluşturuyor.

Kitap konu olarak çok etkileyici olsa da kitapla bütünleşmeyi engelleyen eksik bir şey vardı. Bunu kitabın fazlaca olay odaklı olmasına bağlıyorum. Bu tür kitapların karakter için bir iç hesaplaşmaya dönüştüğüne alışkın olduğum için olabilir.