E-Dergi

Adalet Ağaoğlu'nun okuduğum ilk eseri Dar Zamanlar'dı. Ancak bu eserinde Dar Zamanlar'dan aldığım tadı alamadım. Kitabım içindeki Sen de Sor isimli öykü bana Franz Kafka'nın Şato adlı romanını hatırlattı. Şato'da olduğu gibi rahatsız edici ve belirsiz bir otorite bu öyküde kendini epeyce gösteriyor. Ve yine kitaptaki Duvar isimli öykü Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı romanını hatırlattı. Son hikayede (Gün Üç Dakika) Dar Zamanlar ile aynı tadı alabildim. Dar Zamanlar'daki iç monologlarla epeyce benzer üslubu vardı.

5 puan vermedim çünkü yer yer can sıkıcı bölümleri olan bir kitap. Ancak işlenilen konu bakımından eşsiz bir eser. Her bireyin kesinlikle okuması gereken bir kitap. Bir zekanın başka bir zekaya tabi kılındığı yerde özgürleşme değil aptallaşma vardır. Özellikle eğitim sistemimizde yer yer kullanılan Sokrat yönteminin aslında özgürleştirici değil aptallaştırıcı olduğu fikrini güçlü argümanlarla destekleyerek kanıtlayan bir eser. Kısacası zekalar eşittir. Bu yüzden her insan istediği her şeyi gözlemler, inceler, taklit eder ve öğrenir. Ancak günümüzde açıklayana dayalı bir eğitim sistemi vardır. İşte eşitsizlik de burada başlar. Bir açıklayıcının olması açıklama yapılan kişinin zekaca açıklayandan düşük bir seviyede olduğunun göstergesidir. "Özgürleştirmeksizin eğiten aptallaştırır."

Özellikle Sabitcan'ın söyledikleri beni çok etkiledi. İnsanların bir otorite tarafından kontrol edileceği düşüncesini Cengiz Aytmatov 1980 yılında bu eserinde dile getirmiştir. Ve bize kazandırdığı mankurt kavramı günümüzdeki birçok durumu açıklamaya yetiyor. Ve Ormangöğsü gezegenine giden iki kozmonotun dünyaya gönderdikleri mesajlar da kendimizi sorgulamamızı sağlamıştır ve yüzyıllardır süregelen savaş kavramının ne kadar yıkıcı ve saçma olduğunu bize göstermiştir. Herkesin okuması ve etrafındakilere okutması gereken bir eser. Ayrıca bu romanın devamı olan Cengiz Han'a Küsen Bulut adlı bölüm de en az bu roman kadar etkileyici

Biyografik özellikler de içeren kitap özellikle Cumhuriyet'in ilanından sonraki neslin yaşadığı bunalımı yaşanan olaylar çerçevesinde romanın ana kahramanı Aysel Dereli üzerinden oldukça etkileyici bir şekilde anlatıyor. Ama dili birazcık ağır ve psikolojik tahlillerin de bunda etkisi büyük. Ama Adalet Ağaoğlu'nun benim gözümde en etkileyici eseridir.

Sistematik bir okuma gerektiriyor.