E-Dergi

Kollektif anarşizmin fikir babalarından olan Bakunin sınıfsız toplum hedefini Marksistler ile paylaşsa da bu hedefe ulaşmada marksistlerden farklı bir yol izler. Onun için her türlü otorite(Din,devlet,yasalar,sınıflar...) anlamsızdır ve yok edilmelidir. Bu kaostan yeni bir düzen çıkacağını savunmaktadır. Felsefe kitabı olarak anlaşılması zor bir eser olsada Bakunin in otorite üzerine eleştirilerini göreceksiniz. 1993 yapımı Fransız filmi Germinal de ki Souvarine adlı karakter Bakunin fikir dünyasını çok iyi anlatmaktadır.

Kişisel tarihi Osmanlı'nın son dönemi ve cumhuriyetin ilk dönemiyle özdeşleşen yazarın anı türündeki bu eseri 1904-1914 yılları arasındaki dönemi anlatmaktadır. Kısmen yer yer deneme türüne kayan eserde o dönemki toplumun kültürel, sosyolojik ve ekonomik yapısıyla ilgili bilgiler verilirken, Osmanlı'nın batılılaşmaya direnmesi sert şekilde eleştirilmektedir. Aslında gayesi imparatorluğun neden yıkıldığını bulmaya çalışmaktır. Sarayın halktan, halkın dünyadan kopukluğunu net biçimde görebileceğiniz kitapta iyi niyetli ama vizyonsuz olduğunu düşündüğü ittihatçılara da -ki kendi de kısmen ittihatçı gelenekten gelir- yönelik eleştiriler vardır. Okumanızı tavsiye ederim.

Toplumun kendine çizdiği rolü kabul etmeyip ruhunun sesini dinleyen martı Jonathan ın öyküsü anlatılmaktadır. Bir pilot tarafından yazılan kitaptaki metoforlar ilginçtir. Martı Jonathan kutsallaştırılması yada havarileri andıran öğrencileri bunlara örnektir.

Gelenekselciden modern tarza en son da soyut şiirlere evrilen bir şiir yaşamı var. kütüphanecilik mesleği sayesinde edindiği birikimi şiirlerinde görmek mümkün. Tasavvuf ögeleri soyut şiirlerine işlemesi o dönem için tam anlaşılmamasına neden olsa da Cüneyd ve İbrahim şiirleri üzerine fazlasıyla düşünülecek muazzam şiirlerdir. Hak ettiği değeri 80 küsur yıl sonra görmesi mutluluk verici.

Toplumsal gerçekçilik akımının uğraş alanı olan köy sorunlarını anlatıyor kitap.Milli mücadele yıllarında savaşarak ülkeyi kuran Türk köylülerin savaştan sonra unutulması anlatılmaktadır. Köylünün cehaleti ve sefaleti sanki köy hakkının kusuruymuş gibi gören bürokrasinin, bir şeyler yapmaya çalışan köylülere engel olması acı biçimde anlatılmaktadır. Örneğin kitapta ki fide arayan fide yok diyip köylülere broşür teklif edilmesi devletin tarım politikalarına yönelik sağlam bir eleştiridir.Ayrıca Alevi inancı, köylülerin beslenme,giyinme,temizlik kültürüyle ilgili kesitler verilmesi eserin alt yapısı açısından değerlidir.Her ne kadar eser hayali olsa da o dönem ki sorunlara ışık tutmaktadır.