E-Dergi

Öztürkçeleşme yolunda geçmişte atılan adımlar ve Ali Fuad Başgil'in bu konuya olan itirazlarını içeren kitap, sadece itirazla kalmayıp bu itirazların nedenlerini de açıkça ortaya koyması bakımından değerli bilgiler içermekte.

Babanın oğula, ya da abinin kardeşe vereceği öğütler gibi önemli tavsiyelerde bulunuluyor. Yazımından çok uzun süreler geçmesine rağmen, hala geçerliliğini koruyan tavsiyeler kitapta yer almakta.

Türkler ve Müslümanlar hakkında, Batıdakinden farklı bir düşünce yapısına sahip olduğunu, neden ve sonuç ilişkisi içinde tarif etmeye çalışıyor. Bazı noktalarda objektiflikten uzaklaşıp, saptırmalara kaysa da, aslında kitap Türkler ve Müslümanların yüceltilmesi amacıyla değil de Batının eleştirilmesi hakkında yazılmış bir eser. Kitap bölüm bölüm farklı olaylar hakkında incelemelerde bulunuyor. Kitabın son bölümünün İsveç kralı hakkında ayrıntılı ve çok uzun biçimde ele alınışı diğer bölümlere neden bu kadar ayrıntı verilmemesi konusunda kuşku oluşturuyor. Genel anlamda okuyucuyu çok fazla sıkmayan, akıcı dille yazılmış bir eser.

Türkçülük kavramı esas alınarak hazırlanan eserde, Gaspiralinin fikirleri, döneminde yaşayan kişilerin onu betimlemesiyle daha açıklayıcı bir hale getirilmiş. Rusya Türkleri acısından önemi ve fikirleri ortaya konarken, devrinde yaşadığı problemler de açıklanmış. Usulü cedit hakkinda da önemli bilgiler içeren kitap, Gaspiraliyi neden daha yakından tanımamız gerektiğini anlatıyor.

Gaspiralinin hayatı ve fikirleri üzerine yazilmis olan kitap, kurdugu Tercüman gazetesindeki yazılarıyla zenginleştirilmiş. özellikle usulü cedid yani eğitim üzerine olan fikirlerinin geniş olarak açıklanmasını içermekte. Rusya Turklerinin yaşadığı zorluklar ve buna yönelik olarak da Dilde, fikirde, işte birlik sloganını ortaya koyan Gaspiralinin, gerçekleştirmek isteyip gerçekleştiremediklerini de bizlere anlatıyor. Kitabın bazı bölümleri ağır olsa da Kirim Tatarlarindan olan Gaspiraliyi tanımak isteyenlerin başucu kitabı olarak değerlendirilebilir.