Kitapta kendisi de bir Kırım Türkü olan Zafer Karatay’ın sona eklediği aydınlatıcı bilgileri bulabildiğiniz gibi, öncesinde 1990’ların başlarına gidiyorsunuz. Demir Perde yıkılırken, Sovyetler Birliği de parçalanmış. İşte o yıllarda içlerinde Nevzat Yalçıntaş hocanın da bulunduğu bir Türkiye heyeti Kırım’a gider. Onları karşılayanlar arasında Kırım’ın milli lideri Mustafa Cemil Kırımoğlu da vardır. 18 Mayıs 1944 günü katil Stalin’in emriyle bir tek Türk bırakılmaksızın Kırım’dan sürülen Tatarlar, yıllar süren mücadelenin sonunda vatanlarına dönmeye başlamışlardı. Gelgelelim sorunlar çok fazla, imkanlar kısıtlıydı. Sürüldükleri Özbekistan’da doktor olan Kırımlılar bile sırf vatan hasretiyle Kırım’a geliyor ama burada çobanlık yapıyor, ev yerine çadırlarda yaşıyordu. Kırım’ın bütün camileri yıkılmış; Türklerin evlerine yıllar öncesinden Rus aileler yerleştirilmiş. Bütün bu olumsuzluklar içinde dahi Kırımlılar ‘men bu yerde yaş almadım, yaşlığıma toy almadım, vatanıma hasret kaldım, Ey güzel Kırım…’ diyerek yurtlarına dönüyorlardı.
Nevzat Hoca’nın kaleminden çıkanlar iki farklı dönemdeki Kırım ziyaretlerini anlatıyor. Birisi 1992’de diğeri ise 2000’li yıllarda. Hocanın gözlemleri, Kırım hassasiyeti, Türkiyeli Türklerin burada yapmaya çalıştıkları yardımlar, açtıkları eğitim kurumları…
Mehmet Cemal Çiftçioğlu da çok defa gittiği Kırım’ı anlatmış kitapta. Han Sarayı’ndan, Akmescit’e, Bahçesaray’dan Kırım köylerine kadar pek çok yerden manzaralar sunuyor bize. Bilhassa göç hikayeleri halen çok taze ve çok acı. Kaldı ki Kırımlıların imtihanı bitmiş değil. Kitap yayınlandıktan sonra ortaya çıkan yeni bir sorun var. Rusya, asla vaz geçmediği Kırım’ı ilhak etti ve şu an kaotik bir ortam var maalesef Kırım’da.
Kırım’ın ve Kırım Türklerinin hazin hikayelerin öğrenmek, Karadeniz’in karşı kıyısındaki kardeşlerimize bir selam göndermek için bu kitap oldukça ideal…
