Din Üzerine Paşama Mektuplar Hakkındaki Yorumlar

Baştan sona hezeyanlarla dolu bir kitap. Yazar hem dine karşı olmadığını söylüyor, hem de dinin en temel değerlerini yarı alaycı yarı ciddi bir dille yerden yere vuruyor. Ayrıca çelişkiler de dikkate değer. Namazın insan ruhunu dinlendirdiğini, namaz kılarken insanın sonsuz bir huzura kavuştuğunu söylüyor fakat bir kaç sayfa sonra ömründe hiç namaz kılmadığını ve namaz kılmayı dahi bilmediğini söylüyor. Namaz kılmayı bilmeyen bir insan, namaz kılan kişinin psikolojisini nasıl anlayabilir ki? Hiç ibadet etmemiş ve etmeyecek birinin ibadet şöyle olmalı böyle olmalı demesine benziyor. Kur'an-ı Kerim'in tamamen insan yazması ve Allah kelamı olmadığını iddia etmesi ise başlı başına bir hezeyan. Zaten yazar, laiklik dine uymaz ve uymayacaktır bu yüzden dini laikliğe uydurmalıyız derken ağzındaki baklayı da çıkarmış oluyor. Din hakkında hiç bir bilgisi olmadan atıp tutanların fikirlerini bilmek açısından faydalı bir kitap.

Kitap içerik kadar biçim açısından da güçlü bir anlatıma sahiptir. Yazar, din ve toplum ilişkilerini "söylevi okuyup onu tanıyınca taparca bir sevgi" duyduğu Mustafa Kemal'e mektuplar biçiminde aktarıyor. Böylece çok etkili bir yöntemi kullanarak çok tartışılan bu güncel konuyu yaşadığı olaylarla birlikte okuyucuların dikkatine sunmayı başarıyor. Herkesin bir sorusunun ve birbiriyle çelişen yüzlerce cevap ve yorumun olduğu bu konuda nesnel, elle tutulur, bilimsel, aklın süzgecinden geçmiş düşünce, kanıt ve örnekler sergileyen yazar,

Paşama Mektuplar, Ayşe Nil'in kendi araştırma ve incelemeleri üzerine inşa ettiği deneme-makale biçiminde yazılmış mektuplarından oluşmaktadır. Mustafa Kemal Paşa'ya yazdığı mektuplarda, Cumhuriyet'in kuruluşundan beri Atatürk ilke ve inkılaplarına belli çevrelerce maksatlı olarak saldırılmasını; içlerinin boşaltılmaya, Atatürkçülükle hiç de ilgisi bulunmayan çevrelerce insanların kafalarının karıştırılmasını ve gerçeklerin çarpıtılmaya çalşılmasını örneklerle destekleyerek anlatmaktadır. Kitapta İslam'ın, toplumsal ve siyasal düzenleyici yanı ve günümüzde bazen maksatlı, bazen da bilgisizlikten kaynaklanan yanlış yorum ve uygulamalarıyla, Mustafa Kemal'in kurduğu Türkiye Cumhuriyeti'nin toplumsal yapısı içindeki çatışma ve uyumsuzlukları sorgulanmaktadır.
Kitap içerik kadar biçim açısından da güçlü bir anlatıma sahiptir. Yazar, din ve toplum ilişkilerini "söylevi okuyup onu tanıyınca taparca bir sevgi" duyduğu Mustafa Kemal'e mektuplar biçiminde aktarıyor. Böylece çok etkili bir yöntemi kullanarak çok tartışılan bu güncel konuyu yaşadığı olaylarla birlikte okuyucuların dikkatine sunmayı başarıyor. Herkesin bir sorusunun ve birbiriyle çelişen yüzlerce cevap ve yorumun olduğu bu konuda nesnel, elle tutulur, bilimsel, aklın süzgecinden geçmiş düşünce, kanıt ve örnekler sergileyen yazar, bir solukta okunup bitirilmesi gereken bir eser ortaya koymaktadır.