E-Dergi

19. yüzyıl Osmanlı tarihi, Türk tarihinin belki de en kritik yol ayrımıdır. Bu dönemle ilgili farklı alanlardaki çalışmalar arttıkça dönem daha iyi anlaşılabilecektir. Sayın Şentürk de bir sosyolog olarak özellikle Fransız aydınlarının modernleşme karşısındaki tutumları ile Osmanlı aydınlarının aynı konudaki bakış açılarını karşılaştırmalı olarak okurlara sunmaya çalışmıştır. Düşünce tarihi açısından kayda değer bir eser olduğu kanaatindeyim.

Gurbet Hikayelerindeki her bir hikaye, Refik Halid'in uzun sürgün yıllarının bir yansıması. Yeraltında Dünya Var ise uzun hikaye olarak tanımlayabileceğimiz, psikolojik yanı ağır basan eski dönem bir casusluk hikayesi. Refik Halid'in diğer bütün kitapları gibi okunmaya değer.

İbrahim Kalın'ın bu eseri kesinlikle okunmaya değer. İslâm ile diğer medeniyetlerin günümüze kadar gelen uzun soluklu ilişkisini ele alan Kalın, özellikle İslâm ve Hristiyanlık arasındaki ilişkinin kötü taraflarına değil, insanlık için müspet yanlarına dikkat çekmeye çalışmıştır.

Batı düşünce tarihi ile ilgili yazılmış diğer kitaplardan en temel farkı, okuyucuyu sadece ağır teorik metinlerle yormak yerine anlatılan döneme ilişkin küçük anekdotlar vererek eser daha okunur kılınmasıdır. Kitabın yazarlarından birinin antropolog olması da, kitaptaki bakış açısını muadillerinden ayırmıştır.

Türkçe'de İslâm siyasal düşüncesine dair kitap bulmak çok zor, çünkü mevcut kitaplar çoğunlukla meselenin dinî boyutlarına odaklandıkları için siyasal bakımdan fazla bir şey söylemiyorlar, ancak bu eser doğrudan siyasal düşünce üzerine çalışan akademisyenler tarafından hazırlanmış olduğu için muadillerinden önemli bir farklılık arz ediyor. Konuya ilgi duyanların mutlaka edinmesi gerektiğini düşünüyorum.