E-Dergi

Açıkçası alırken beklentim çok üst düzeydeydi. Ama okudukça hayal kırıklığına uğradım diyebilirim. Şairin şiirlerine anlam verebilmek çok güç. Belki de eksiklik benden kaynaklanmaktadır.

Müslümanların ufkunda dini açıdan yeni bir kadın portresi çizdirecek kitap. Yazarlara gönülden teşekkürü borç bilirim.

İlber Hocamız bu kitapta dönemin sosyal, ekonomik, siyasi şartlarının gelişmeler üzerindeki etkisini ve de olayların detaylı tarihsel seyrini bir kenara bırakarak, olayların nedenleri ve sonuçları hakkındaki sübjektif yorumlarını aktarmıştır. Anlatılan konular hakkında detaylı bilgiye sahip olanlar için yeni bakış açıları oluşturacak bilgiler var olmakla birlikte, yeterli bilgisi olmayanlar için bazı değerlendirmeler havada kalabilecektir.

Karabekir Paşa'mızın, bu kitabı yazarken İstiklal Savaşı sonrasında Atatürk ile yaşadığı çeşitli siyasi çekişmelerin etkisinde kaldığı açıkça görülmektedir. Nitekim gerek kitaba verilen isim gerekse ilk cümlenin "19 Nisan 1919'da Trabzon'a çıktım" ifadesiyle Nutuk'a gönderme yapılması da bunu daha en başta ortaya koymaktadır. Ancak kitabın ilerleyen bölümlerinde de görüleceği üzere iki lider arasında özellikle Kurtuluş savaşnının başlaması ve devamındaki gelişmeler, mücadeleler, izlenen yollar üzerinde çok büyük oranda mutabakat vardır. Ortaya çıkan hilafi durumlar ise bu kadar büyük bir mücadelede bütün yol arkadaşları arasında çıkabilecek, asla yol ayrılığına neden olmayacak, "yoğurdun yenilme tarzından kaynaklı" ihtilaflardır. Her iki kahramanımızı da saygı, sevgi ve rahmetle anıyorum.

Yazar, mezheplerin oluşum sürecinin bireysel, kültürel, ekonomik ve siyasi çıkar savaşlarından nasıl etkilendiğini ve bu sayede islam dininin temel akidelerine ters düşmeye varacak kadar ayrışmaların nasıl ortaya çıktığını okura net şekilde ifade etmektedir. Ancak sonraki baskılarda bazı mezheplerin anlayışları arasındaki temel farkların gerekirse tablo halinde belirtmesinin uygun olacağı kanaatindeyim.