E-Dergi

Yüz:1981 son derece ilginç bir kitap. Konusuyla, akışıyla, mistisizmiyle ve sonuyla tahminlerin ötesinde. Konu olarak zevk düşkünü ve özelliksiz (yüzü müstesna) bir insan ve yüzünden etkilenip benzer akıbetlere uğruyan kadınlar. Tasvir, teşbih ve tahliller birinci sınıf; konu ve fikir daha üst düzeyde. Zevk ve hayretle okunacak bir kitap.Yalnız kitabın uslubünde, fikir serpiştirmelerinde, velhasıl genelinde Peyami Safa tarzı, özentisi hakim gibi. Yazar belki, ben de en az Peyami Safa kadar iyiyim demek istiyor. Kesinlikle yeteri kadar iyi; ama Peyami Safa kadar değil.

Üstadin aile ve sadakat kavramlarini vurgulayan, kendi zamanının bu kavramları anlayışını gözler önüne seren sürüleyici bir roman. Uslub, teşbih, tasvir ve tahlillerden bahsetmeye gerek bile yok. Zira eser bir Peyami Safa eseri. Ahlak anlayisi olmayan Sacid, sadakat ve ihtiras ikilemi yaşayan Pervin ve değer yargıları olan, fakat irade noksanı Müfid'in ürkütücü bir malikanedeki esrarengiz hayatları. Ayrıca Ali karajteriyle Peyami Safa'nın fikir ve dersleri. Okunulması gereken bir kitap.

Üstad Peyami Safa'nın fikir tartışmaları içine girdiği kimselerle ilgili kaleme döktüğü eleştiri ve cevapların toplandığı bir eser. Kitapta Peyami Safa'nın Nazım Hikmet'ten Aziz Nesin'e, Falih Rıfkı Atay'dan Rıfat Ilgaz'a bir çok kişiyle fifkir çatışmasına girdiğinizi görüyorsunuz. Çatışmaların çoğu aynı sebepten, Peyami Safa'nın Allah inancı ve materyazlizm karşıtlığı. Özellikle Nazım Hikmet'le çatışmaları çok ilginç ve ibret verici: Peyami Safa eleştirilerinde düşünce ve fikri baz alırken karşılığında genellikle fikirden yoksun küfür ve hakaretler almakta.

Peyami Safa'nın en son romanlarından biri ve uslüp ve konu olarak tipik bir Peyami Safa eseri. Kitapta 1.Dünya Savaşı sırasında İstanbul'un ve halkın durumu gözler önüne seriliyor. İstanbul'un ferah bir semtinde yalıda yaşayan Batı hayranı bir aile (istisnalar hariç, Vedia) ile bu ailenin içine giren vatanperver bir öğretmen (Orhan) konu ediliyor. Tabi bu -tabiri caizse- konu mankenleri ile üstad vatan sevgisinin önemini belirtiliyor; materyalizm ve komünizmi eleştiriliyor, Allah sevgisi ve manevi duyguları yüceltiliyor. Yazar, kahramanlar Orhan ve Vedia'nın ilişkileri içinde aşk, evlilik ve aile hakkında görüşlerini de gözler önüne seriyor. Ayrıca kitabın sonu da ilginç ve beklendik bir şekilde değil. Sonuç olarak inanılmaz zeki, gerçek bir edebi deha ve büyük bir düşünür olan Peyami Safa'nın en güzel romanlarından biri. Mutlaka okunmalı.

Bir çok meşhuru Peyami Safa gözüyle görmek isteyenler için ideal bir kitap. Böyle bir üstün zekanın bu gözlemleri de son derece dikkate değer. Tabiatıyla her insan her eleştiriyi kabul etmek istemeyebilir. Ama yine de bu kitabın değerini düşürmez. Ki aslında bir çok eleştiri ve övgüde haklılık payı var, objektif bakabilirsek farkedebiliriz.