E-Dergi

Kendisiyle yapılan söyleşilerde Pamuk, Agatha Christie'nin polisiye romanlarından üslup bakımından yararlandığını anlatmıştı bu roman üzerine. Romanda aktarılanları bir araya getirmek için epey çalışmış Orhan Pamuk. Cinsellikle ilgili söylediklerini biraz abartılı buldum. Eski edebiyatın hikaye içinde hikaye anlatma geleneğinden (çerçeve hikaye) de yararlanmış. Üzerinde çok tartışılan kitaplardan biri. Kırmızı üzerine söyledikleri ile Orhan Pamuk'u belli bir zümrenin içinde görenler de olmuştu.

Elif Şafak'ın yazdığı tüm romanları okudum. Her kitabında kendini aşan bir yazar olarak karşımıza çıkıyor Şafak. Bu romanında değişik bir anlatım tekniği kullanmış yazar. Anlatılan olayların bazılarını okurken haberlerde ve gazete sayfalarında bunlarla ilgili yayınların yapıldığını anımsadım. Gerçekliği bir roman formu içinde kurgulayarak bize sunmuş yazar bu eserinde.

Elif Şafak'ın ilk romanı Pinhan ile son romanı Aşk'ta tasavvufu irdelemiş. İlk romanında çift cinsiyetli bir dervişin dönüşüm geçirerek cinsiyetini seçmesi konu edinilmiş. Bu romanda tasavvuf motifleri kullanılsa da kahramanları hayal ürünü. Son romanı Aşk'ta ise tasavvufun kalbi olan Mevlana ve Şems irdeleniyor. Tasavvufu eserlerinde başarıyla kullanan yazarın yeni eserlerini sabırsızlıkla bekliyoruz..

Romanın üst katmanında ermeni tehciri olmasına rağmen roman oluştururulurken özellikle Türk kültüründen yararlanılmış. Bölüm başlıklarındaki isimler aşureyi oluşturan malzemelere gönderme yapıyor. Bunu yaparken de her ne kadar ayrı ayrı malzemelerden oluşturulsa da aşurenin kendine özgü ( birtakım kültürel öğeleri de içine alacak biçimde) lezzetinin ve anlamının olması. Kitap okunurken bu alt katmanlar da hesaba katılmalı diye düşünüyorum. Sadece ermeni tehciri ile ilgili olaylar yönüyle gündeme geldi kitap...

Bu kitapta tüylerimi diken diken eden engizisyon mahkemelerinin işkence teknikleri oldu. Kitabın kahramanın İstanbul'a gelmesi ve hikayenin İstanbul'da sonlanması bana göre İstanbul'a atfedilen bir roldür. Elif Şafak'taki hikmet damarının izleri bu kitapla başlıyor sanırım.