E-Dergi

Orhan Pamuk’un 1980-83 yılları arasında yazmış olduğu Sesiz Ev, The New York Rewiew Of Books’ta “Pamuk’un gençlik dönemi şahaseri...” diye tanıtılmış. Kitap çeşitli siyasi, toplumsal irdelemeleri tipler üzerinden yaparken yoğun tasvirler ve bu tasvirlerin okuru zengin bir görselliğe ulaştırmasıyla bence Türk Edebiyatında önemli bir yer ediniyor. Pamuk’un tonlarca ağırlıktaki bir treni zarif dokunuşlarla nasıl rayına oturttuğuna ve okuru düşünmeye itişine tanıklık çok güzel bir duygu. Dilsel yoğunluğunu ben boşluksuzluk olarak tanımlıyorum. Dilsel boşluk yok kitapta. Açıları sürekli değişen bir araçla bir cisme bürünüşe tanıklık ediyorsunuz.

Muhteşem Gatsby, bir çöküş bir hüzün romanı. Romanı okurken sık sık zihninizde fotoğraflar belirebiliyor. Zaten roman hüzünlü bir fotoğrafla son buluyor. Aslında zihnin çektiği fotoğraflara seslenen pek fazla yazar okuduğumu söyleyemem. Fitzgerald, bu açıdan da beğendiğim bir yazar oldu. Tabii ki çeviriyi yapan Hasan Fehmi Nemli’nin bu beğeniye katkısı büyük. Onun gibi çevirmenler sayesinde Dünya Edebiyatından lezzet alınabilir ancak.

Şimdiye kadar okuduğum kitaplar içinde çaresizliği işleyen en iyi roman diyebilirim. Çaresizlik ve kitapta onun tabii sonucu olarak gösterilen ölüm çarpıcı bir şekilde aktarılıyor. Mahkum, ömür boyu kürek cezasını asla kabul etmeyen bir tutum içindeyken idam günü bir anda yaşadığı çaresizlikle ömür boyu kürek cezasını kabul etmek istediğini söylüyor kendi kendine. Beni bağışlayın yoksa sizi ısırırım diyor. “Kendimi savunurum, sizi ısırırım” cümlesindeki müthiş çaresizlik belki de kitabın özeti olarak karşımızda.

İki bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde bütünüyle aşk temasını ve akabinde ikinci tekil şahıs üzerinden kurulmuş şiirleri görüyoruz. Bu şiirlerde yoğun bir imge kullanımı olmakla birlikte daha çok “anlatıcı, ifade edici” bir tarzı var şiirlerin. Yoğunlukla tabiat unsurlarını benzetim ögeleri olan “sen” kişisine bağlıyor Arslan: “vücudundan topladığım benlerden bir mağara yapacağım kendime” (s.22) Bu tabiat unsurlarıyla “sen” eşleştirmelerini, değişimlerini kitap boyunca görüyoruz: “birbirimize taşlar yolluyorduk mektup yerine.” (s.33)

Deneysel olanağı kullanıyor Aslan, görsel şiire oradan parçalı bir bütünlüğe oradan ham bilgiler üzerinden çarkının dişlilerini biliyor. “Körsel Şiir” isimli şiirinde tam sayfa bir siyah fon bizi karşılıyor. Şairin görece mesleği faktörüyle insanları anlama çabası da işe koşuluyor. Sonrası bozan, yıpratan bir şairin dönüştürücülüğüne kalıyor. Sık sık bizi hayatın içine çağıran ve orada yalnız bırakan satırlarla dolu kitap. Toplumsalın acımasızlığını bireysel yansılarda bulmak mümkün.