vahid çabuk
10 ciltlik büyük osmanlı tarihi yazarı. kitaptan bir bölüm;
osmanlı uygarlığı, dünya görüşü, siyasi yapısı, hukuk düzeni, sanat ve insan anlayışıyla başlı başına mevcut uygarlıklardan biriydi. bugün çökmüş olması onun bu niteliğini ortadan kaldırmaz. okur-yazar hatta aydın kesiminin bile osmanlı denilince padişahlar, harem, savaşlar, geniş topraklar ve yapılan fetihler dışında osmanlıdan bir şey bilmedikleri, bir şey anlamadıkları da hazin bir gerçektir. bunun bir sebebi de eğitimdeki yanlış ve eksiklikleri saymazsak, sürekli çevrilme gayreti içinde olunan şarkiyatçıların küçümseyici tavırlarla kaleme aldıkları ve iran-arap etkisinin bir bileşimi olarak gördüklerinden ve en kötüsü de temel renk olarak islami değerler taşıması osmanlıyı büsbütün anlaşılmazlığa sürüklemiştir. bu anlayışın günümüzde hala taraftarlarının olması 'aydın despotizmi' dar ufuklu, günü kurtarma kaygısı içindeki devletçi, ideolojik yapılanma içindeki elit görüntüsü taşıyan aydınların körlüğüdür.
