E-Dergi

Taner Bilgin'in kitabından sonra, bir tane daha Elçibey ile ilgili kitap okuyayım dedim. İyi de yapmışım. Halilova Azerbaycan bağımsızlık (azadlık) hareketinin bilfiil içerisinde bulunmuş, bu konuda arkadaşlarıyla beraber rus tanklarının önüne çıkmış, Ermeniler ile savaşmak için kadın taburunu kurmuş, bir nevi (çoğu kişinin tarifi gibi) Azerbaycan'ın Nene Hatun'u. Söylediğine göre Elçibey'in; tarihi, tarihi yapanlar tarafından yazılması lazım vasiyeti üzerine kitabı hazırlamış. Kendisi Elçibey'in dava arkadaşı olduğu kadar hatta daha fazla, büyük bir Elçibey hayranı.
Gerçekten de tarihi, o anları yaşamış kişilerin kalemlerinden okumak daha güzel, daha faydalı. Özellikle propanga kitabı olmaması, geçeklerin yazıya dökülmesi, kitabı eşsiz kılıyor. Siyasi yakın tarihe meraklı arkadaşların okumasını tavsiye ederim.

Elçibey'in tüm hayatını ele alan; akıcı, güzel bir kitap. Daha çok akademik çalışma gibi yazılmış (konuları işleyiş tarzı, kaynakçanın zenginliği...) ama kitabı okurken bir akademik çalışma hissi vermiyor; okudukça okuyası geliyor insanın. 200 civarı saysafası var.

Azerbaycan'da bu zamana kadar bağımsız seçimle gelen tek lider, Elçibey... Allah O'ndan razı olsun.

1966 senesi daha çok Kıbrıs'ın iç politakatısının karışıklıklarıyla geçmiş gözüküyor. Denktaş ve Doktor birbirlerine biraz bel altı vurmuşlar (kitap Dentaş'ın bakış açısından yazıldığından dolayı kitaba göre Doktor vurmuş demek daha doğru olur). Ama önsözde de Denktaş'ın belirttiği gibi bu belatılara rağmen dava uğruna iki taraf da zamanı gelince bir, birlik olmayı başarabilmişler.

Türkiye'nin kıbrıs sorunun sulh ile çözme çabaları, alternatiflerden birinin kanton bölge sistemi olması ve mücahitlerin buna karşı çıkması ile geçen bir yıl. Dentaş biraz yanlızlığa itilmiş gibi, en azından kendini öyle hissetmiş 1966 senesinde diyebilirim.

Dentaş'ın o günkü durum hakkında almış olduğu notlar, yabancı ve türk basınına vermiş olduğu mülakatlar, görüşmeler, yazışmalar, mektuplar yer almakta. Tabi tam tarafsızlık içinde yazıldığı ya da türk tezi açısından sıkıntı olabilecek şeylerin yazılmadığı belli bir durum. Zaten Dentaş'da önsözünde dile getiriyor bunu.
Bolca sıkılırak, utanarak yavruvatanın anavatandan yardım, yemek, içecek, bataniye, para talep etmesi ve anavatanın elinden geldiğince zor durumda bunları karşılaya çalışması ile ilgili döküman bulunmakta.
Okuduktan sonra ben, insan Denktaş'ın nasıl bir imanla bu davayı sürdürdüğünü, nasıl bir kahraman olduğunu düşündüm kendi adıma -Gizlice Erenköy savunmasına katılması, neredeyse herkese bu dava ile ilgili mektuplar göndermesi, hayatını bu dava haline getimesi...-. TMT ile olan kısımlar eksik yanlız kitapta. Keşke onlara da yer verilseymiş.

Kitap, Amerika'nın Irak'ı işgalinin öncesinde ve sonrasında; 18 yaşındaki amerikan askeri Andy'nin ve Irak'ta yaşamaya çalışan Merve'nin başından geçenleri anlatıyor. Çoğumuzun bildiği ama pek de umursamadığı gerçekleri; Alman yazar kitap haline getirmiş. Ayrıca çok ağır bir şekilde "batı" eleştirisi yapılmış. Zaten kısa bir kitap, 175 sayfa; sıkılmadan okunulabilir.