E-Dergi

Eser felsefik bir sorunun somutlaştırılmış hali. "Hayat dediğimiz şey nedir?" Farklı seçimlerin kombinasyonu mu? Amacı daimî mutluluk olan bir şey mi? İyiliğin ve kötülüğün bir arada olduğu bir savaş hali mi? Evren için diğer tüm farklı değilsiniz ve olmayacaksınız. Fark, kendi içinizde, kendinize atfettiğiniz tüm şeyler.

Eserin konusu herkese hitap edebilen cinsten. Çünkü hepimizin geriye dönüp değiştirmek için her şeyi yapabileceğimiz bir olay var. Nora'nın intihar girişiminden sonra da ona bu hak tanınıyor bir nevi ve kitabın konusunu bu oluşturuyor.

Kitap konu olarak çok etkileyici olsa da kitapla bütünleşmeyi engelleyen eksik bir şey vardı. Bunu kitabın fazlaca olay odaklı olmasına bağlıyorum. Bu tür kitapların karakter için bir iç hesaplaşmaya dönüştüğüne alışkın olduğum için olabilir.

Masumiyet aşktan geriye kalandır. Ancak aşkın kendisi masum mudur? Aşk kavramı yüzyıllardır farklı şekillerde betimlenir. Birine duyulan takıntı, tutku, istenç, korku...Aşk soyuttur ve yalnızca davranışlarda somutlaşır.Orhan Pamuk tanımadığınız bir duygunun resmini çiziyor. Soyut bir kavram olan aşkı somutlaştırırken, somut olan nesnelere aşk yükleyip onları soyutlaştırıyor. Küçük bir takı, bir elbise... Kitaptaki uzun betimlemeler de bu geçişin temsilini oluşturuyor.
Orhan Pamuk'un kalemine aşîna olanlar onun İstanbul'a ve yaşantısına, aile meselelerine, insanların iç dünyalarına, doğu-batı sentezine ayna tuttuğunu bilirler. Bu kitapta da bunları bulacaksınız. Ancak burada diğer kitaplarından farklı olarak adı çoktan konulmuş bir duygudan bahsediliyor. Kaybolmuş değil, bir şeyleri bulmuş olduğunuzu hissedeceksiniz. Alışıldık aşk romanlarından değil. Sadece bazen sindirmek için kapağı kapatmanız gerekiyor. Aşk adına okuduğum en güzel romanlardan biriydi.

Eser, bize dayatılmış normlardan sıyrılıp okunduğunda büyük duvarlarımızı yıkacak fikirlerle dolu. Hiçbir anne-baba çocuğunun kötülüğünü istemez, öyle değil midir? Onlar için en mükemmel olanı isteriz. Ancak çocuk için "iyi" olan nedir? En iyi olanı biz ebeveynler biliriz çünkü o yollardan biz çoktan geçmişizdir... Yanlış! Her çocuk farklı ailelerde doğar, farklı çevrelerde yetişir, farklı karakterlere sahiptir. Her çocuğun ihtiyaçları farklıdır. Bir öğretinin bütün çocuklara uygulanması yanlıştır, çocuğun birey olma özgürlüğünü kısıtlar. Annelik, çocuğunu anlayabildiği ve ona cevap verebildiği ölçüde kutsaldır.

Bu bir kişisel gelişim kitabı ya da çocuğunuzu nasıl eğitmeniz, ona nasıl davranmanız gerektiğini söyleyen bir kitap değil. Kitapta en sevdiğim yön bu oldu. Çünkü çocuğunuzun davranışlara ne tepkş vereceği dışarıdan bilinemez. Onu en iyi tanıyanlar ebeveynleridir. Ancak onu anlayabildiği ölçüde.

Bu kadar cesur davrandığı için Nihan Kaya'ya teşekkürler.

Küçücük bir inci tanesi insanı hangi ölçüde değiştirir? Maddiyatın kişinin karakterindeki değişimin ölçüsü yalnızca gözlemlenebilirdir. Kino, başta sadece çocuğunu tedavi ettirmek ister bu küçücük inci tanesiyle. Peki sonra onu değiştiren, hırs küpüne dönüştüren nedir?

Bizi hırslı hale getiren çoğu zaman güç isteğidir. Güç, insanların sizin elinizdekilere sahip olma hayaliyle orantılıdır. Ancak güç mü size hakimdir, yoksa siz mi güce hakimsiniz? Gücün insana hangi anlamda etki edeceği bu noktada yatar. Güç size hakimse, hırsınıza yenilip hep daha fazlasını istersiniz... Siz güce hakimseniz, güç size kendiliğinden gelir.

Steinbeck bu kısa eserinde uzun bir ders veriyor bize. İnsanoğlunun zayıflığından bahsediyor. İnsan doğasına kısa bir hikayeyle bakmak isterseniz okuyun...

Aslında kuşak farkı olsa da ne kadar birbirimize benzeyip, ne kadar farklı göründüğümüzü anlatıyor bu roman bize. İnsan denilen varlık hırslarının, isteklerinin, hayallerinin, eylemlerinin bütününden oluşur. Bir insanı "o kişi" haline getiren bu faktörlerin bütünüdür. Ancak tüm bunların manevî bir ferahlık vermediğini görüyoruz eserde. İnsanoğlu hep bir arayış içinde. Sürekli soruyoruz, "Bu hayatın anlamı nedir?" diye. Eğer cevabını hayatımızdaki sonuçlarla verebilmişsek mutlu ölüyoruz, aksi halde hayat sahnesinden silinip giden bir bedenden fazlası oluyoruz.

Orhan Pamuk yine hayal kırıklığına uğratmadı...