E-Dergi

Yazarın kitabın adında haşa Allah'ı anlamaktan sözetmesi bir yana, kitap tanıtım bilgisinde "Allah demek anlam demektir" gibi akılalmaz bir cümleye yer vermesi hayret vericidir. Bu kitap dini telakkilerin bir takım kalemlerin elinde ne yöne doğru gitmekte olduğunun bir örneği ne yazık ki.. Allah bizi doğru yoldan ayırmasın.

Kitap aynı yayınevinin Halil İnalcık'a dair yayınladığı Tarihçilerin Kutbu eseri gibi dengeli olmamış, ekseni doğru oturmamış; kitabı sayın Ortaylı'nın hayatına dair bir kitap değil de "gezdiği yerler ve tanıdığı insanlar" diye isimlendirmek mümkün. Bu kapsamda kitabın yaklaşık 100 sayfasını çıkartmak uygun olurdu, hem safra duruyor hem de okur için sıkıcı.. Böyle bir kitabı alırken adı ve arka kapağına bakarak biraz da felsefi bir taraf, hayata bakış perspektifi gibi bir şey de bekliyordum ama kitap bunları vermiyor, dolayısıyla kitabın adı ve arka kapağı kitabı betimleyici değil, havada kalmış. Yine böyle bir eserde bir parça duygusal bir taraf olması beklenir, Tarihçilerin Kutbu hem dengeliydi hem de böyle bir yönü vardı ancak bu kitapta bu yok... Kitapta sayın Ortaylı'nın tarihçilik anlayışının gelişimi de biraz anlatılabilirdi. Ayrıca kitabın sayın Ortaylı'yı snob gösteren bir yönü de var, esasında böyle bir kitabın tarz itibariyle tersine biraz daha olduğundan alçakgönüllü bir tarzı olması gerekirdi. Kitabın tarihçilik açısından istifade edilir tarafları var, sayın Ortaylı'nın bu ve bunun dışında genel konulardaki bazı fikirleri güzel ve ilgi çekici ve özellikle genç insanlara eğitimin sınıf okuyup geçmek değil bir kendini yetiştirmek meselesi olduğunu, derinliğine öğrenmenin, dil öğrenmenin, gezmenin, görmenin önemini anlatması açısından kitabın eğitici bir tarafı var; kitabın intrinsic(esas) değeri bu son maddede yatıyor.. Bunlar dışında kitapta özellikle dikkatimi çeken bir şey oldu. Sayın Ortaylı'nın Rum, Ermeni ve Süryani patrikleriyle ve hahambaşıyla oldukça iyi ilişkileri var ama bir müslüman din alimiyle ilişkisi olduğunu okumadım. Kendisi kilise ayinlerine katılıyormuş, Kudüs'ten bir sürü haç satınalıp bunları Ukrayna'da hristiyanlara dağıtmış ama camiye ancak bir Arap ülkesinde siyasi dedikoduları dinlemek için gitmiş... Bunları ve sayın Ortaylı'nın Osmanlı devletini biraz fazla Romanize bir gözle görmesini (Roma'nın devamı olduğu görüşünü kastetmiyorum) yadırgadığımı söylemeliyim.

Bu eleştirinin tam metnini kitapta tespit ettiğim kimi hatalarla birlikte aşağıdaki websitesinde bulabilirsiniz:
www.angelfire.com/indie/zamankaybolmaz

Kitabı okumaya sabah başladım ve biraz önce bitirdim, hatalar va nakıslıklarla dolu buldum. Daha kapsamlı değerlendirecek olsam belki daha fazla eleştiride de bulunabilirdim fakat bunların da yeterli olduğunu ve tarifleyici bir resim çizdiğini düşünüyorum. Bunlar benim okur olarak düşüncelerim ve izlenimlerimdir, bir kısmını siz subjektif olarak değerlendirebilirsiniz onu bilemem ama her durumda bu kitabın ikinci baskısını yapacaksanız en azından belirttiğim maddi hataları düzeltmelisiniz. Eleştirilerimi buranın hacmi yetmediğinden aşağıdaki basit websitesine yerleştirdim, oradan okuyabilirsiniz.

www.angelfire.com/indie/gonulsohbetleri