E-Dergi

Beyoğlu'na çıktığım zaman başımı kaldırır ve o eski binalara bakarım. Kimi eski yüzlüdür, kimi eskidir ama eskimemiştir. Bazısı terk edilmiştir. Kimbilir arka sokakları dolaşsam neler görürüm. Neler görürüm sorusunun cevabını Ahmet Ümit'in bu romanında buldum. O da benim gibi başı havalarda gezmiş Beyoğlun'u. Farklı coğrafyalara taşımış o da başarılı bazı yazarlar gibi okuru. Biraz Fransa, biraz 2.Dünya savaşı, biraz günümüz derken ortaya tebrik edilmesi gereken bir polisiye eser çıkmış. Heyecanlanmadım desem, şaşırmadım desem kesinlikle yalan olur. Ancak romanın sonunu sezdim dersem yalan olmaz. Eh, o da kendimi biraz akıllı hissedip rahatlamamı sağladı. Polisiye romanın bir türü de bu değil mi zaten?

İyi bir polisiye roman okuru olmadığımı düşünüyordum, elime "Gülün adı"nı alana kadar. Eh, bir polisiye roman bu güzellikte yazılır da okunmaz mı? Hele ki yazarı işin ustası, dönemin ustası olursa, okur olarak siz, işin tarihi boyutunun doğruluğunu sorgulamadan okuma lüksünü de bulmuşsanız, okunur. Ayrıca tüm kitap kurtları için bulunmaz bir dekor manastırın kütüphanesi. Heyacandan titriyorsunuz kitapların, hadi kitap diyerek bu denli basite indirgemeyelim, eserlerin arasında bu zevkli kovalamaca geçerken. Dekor muhteşem. Karakterler son derece doğal. Baş karakterler de deha düzeyinde olunca bu kalın roman zevkle okunur hale geliyor.

Sanmayın ki bir kitabevinde falan çalışıyorum. Okuyorum, çünkü çok seviyorum. Yazar; Umberto Eco gibi bir mizah, tarih, edebiyat, dilbilim ustası olunca tabii ki tüm kitaplarını okumak farz oluyor. "Gülün Adı"ndan aldığım hazzı unutamamış bir okur olarak Baudolino elime geçer geçmez zevkle okudum. Tarihin, bilmediğim kıvrımları arasında kayboldum. İstanbul'un yağmalanışı bana çok enteresan geldi. Vandalizmi batıda da bulabileceğimizi gösterdi. Tabii burada batının 1500'lerden beri "batı" olduğunu biran unutmuşum. Eskiden, belki de 1500'lere değin doğu kültürleri esas medeniyetti, kendime hatırlatmam gerekti. İstanbul'dan doğuya uzanış. Baudolino'nun kendi yalanına neredeyse kendinin dahi inanır hale gelmesi, gerçi o hataya düşmüyor ama gel gitler yaşıyor o da. Bir efsanenin yaratılması, peşinden ciddi insanları koşturması, onun peşinde kavgalar, entrikalar. İlginç bir roman. Bazen fantastik bir edebiyat eseri mi okuyorum diye sorabilirsiniz. Ya da masal mı bu diyebilirsiniz. Ama Eco ustayı çözümlerseniz gerçekten zevk alacaksınız. Okumaya cesaret edin.

Nicholas Evans tabiatla ilgili eserler veriyor. Canlılarla insanlar arasındaki duygusal ilişki, karşılıklı etkileşim. Bunu yaparken de insan ve insan ilişkilerini de masaya yatırıyor. İnsanların içim kurudu, dediği bir noktada nasıl yeşerebileceğini gözler önüne seriyor. Bu eserinde duygusallık çok ön planda, ancak bu okuru elbette rahatsız etmiyor. Aksine duygularımız olduğunu, birer makine olmadığımızı, tabiatın bizi sağaltmaya her zaman hazır olduğunu hatırlıyoruz. Kendinizle barışmak istiyorsanız bu romanı okuyun.

Hayat dinamik, hayat yerinde duramıyor. Bizleri değiştirmemesi mümkün mü? Kaldımı S.S.C.B., kaldımı Mao'nun Çin'i? Böyle bir dünyada Türk devrimcisinin değişmemesini beklemek ancak safdillik olur herhalde. Tabii ki insanın bağlı olduğu prensipleri vardır ancak değişim mutlaktır. Dünümüz ile bugünümüz bir mi? Bu açıdan romanı değerlendirirsek okurken gerçekten zevk alabileceğiniz bir Tahsin Yücel eseri daha diyebilirim. Devrimcimiz farkında olmasa da hayat gerçekten akmış ve gitmiş, yanlış sandıkları çoktan doğru olmuş.
Hatta hep özlemle beklediği tutukluluk, soruşturulma, ona önemli bir şair olduğunu anımsatacak bir eylem hiç gelmemiş. Son beş gününde anlıyoruz ki sevgili çocukluk arkadaşı onu hep koruyup kollamış, ona iyilik ettiğini düşünerek onu kovuşturmalardan hep korumuş ve dostunun kozasında yaşamasına yardım etmiştir. Acaba iyiylik mi etmiştir? Bu kimin penceresinden baktığımıza bağlı. Eski, tek katlı küçük evin penceresi mi, yoksa komşu apartmanın bilmem kaçıncı kat penceresi mi?