E-Dergi

Serinin I. cildinde yazar Enver Paşa'yı bir "Hürriyet Kahramanı" olarak ortaya çıkaran koşulları anlatarak esere başlamış ve 1860'tan 1908 II.Meşrutiyet'in ilanına kadar olan dönemi yazmış.Özellikle II.Abdülhamit konusunda yazar neredeyse ağız ishaline tutulmuş gibi içinde Sultan Abdülhamitle ilgili bütün garezleri,kinleri kusmuş.Bugün itibariyle II.Abdülhamit pek çok tarihçi tarafından kızıl,müstebit bir padişah olarak değerlendirilmemekte tam aksine imparatorluğu kudretli elleriyle 33 yıl gibi bir süre zarfında elinde tutan,devletin yıkılmasını geciktiren kudretli bir padişah olarak,İlber Ortaylı'nın tabiriyle Osmanlı Devleti'nin "son evrensel padişahı" değerlendirilmektedir.Yazar Abdülhamid-i Sani'yi kızıl,müstebit,despot bir padişah olarak nitelendirirken,Mithat Paşa'yı yere göğe sığdıramamaktadır ki bencileyin bu fikirde doğru değildir.Gerçi o zamanın aydın takımı da yazar gibi düşünmekteydi ve mutlak surette Sultan II.Abdülhamid'in tahttan indirilip,Kanun-u Esasi'nin tekrardan yürürlüğe girmesiyle "Hasta Adam"ın iyileşeceğini,bir inkırazdan kurtulacağını varsayıyorlardı ama heyhat...Belirttiğim,katılmadığım bu hususlar dışında İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin gizli bir cemiyet olarak kurulması,Enver Paşa'nın bütün her şeyini,rütbelerini,nişanlarını bırakarak Makedon dağlarına çıkışı,Hürriyet bayrağını açışı konularında söyleyecek bir şeyim yok.Yazar bu konularda nesnel,tarafsız davranmış.Eserin diline gelirsek gayet sade ve akıcı bir üsluba sahip.Yine de okuması gereken bir eser.

Kitap dört bölümden oluşuyor.İlk bölümde İslam birliği,cihat ve Almanya,ikinci bölümde Teşkilat'ın amaçları ve örgütlenmesi,üçüncü bölümde Teşkilat'ın Trablusgarp,Mısır ve Irak'taki faaliyetleri,dördüncü bölümde de Arap vilayetlerinde Osmanlı politikaları konularına değiniyor.Teşkilat hakkında derli toplu,akademik düzeyde bilgi edinmek isteyenler için güzel bir kitap.

İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin 1908-1914 arası dönemi kısa,öz,tarafsız ve yalın dille Türk okuyucusuna sunulmuş.Mutlaka okumalısınız.

İlim adamlığı,sosyolog yönü tartışma götürmez olan Ziya Gökalp'in ne yazık ki şair yönünün o kadar güçlü olduğunu söyleyemeyeceğim.Kitabın son 68 sayfası açıklamalar kısmında yararlı,faydalı bilgilere yer verilmiş.Şiirde adı geçen yerler,Türk tarihi,kültürü için malumatı az olanlar için son derece açıklayıcı,bilgilendirici olmuş.Merak edenler alıp okuyabilir.

75 bin kişilik ordunun nasıl 90 bin şehit verdiğini,resmi tarihte hep anlatılagelmiş "90 bin Mehmetçiğin tek kurşun atmadan Allahuekber dağında şehit edildiği" yalanını,gerçekte Maslovsky'nin verdiği Sarıkamış civarında Rusların gömdüğü Mehmetçik sayısının 18 bin olduğunu,Enver Paşa ve Sarıkamış Harekatının tarihi olarak değil de hep siyasi olarak değerlendirildiği dolayısıyla harekatın bugüne değin tarafsız bir şekilde değerlendirilmediğini okuyacaksınız."Allahuekber Dağları'ndaki 90 bin askerimiz,düşmana tek kurşun bile atmadan donup şehit oldular" şeklindeki söylentilerin gerisinde 1920'li yılların siyasi düşünceleri vardır.Belki o dönem için bu propaganda gerekliydi ama bugün hala aynı şeylerin darb-ı mesel gibi tekrarlanması çok üzücü.Birazda Enver Paşa şahsında Türk milliyetçileri yargılanmak istenmekte,Türk milliyetçilerinden intikam alınmaktadır.Nasıl ki bir büyük Fransız ordusunu Moskova önlerinde harcaması Napolyon'un değerinden bir şey kaybettirmiyorsa,Sarıkamış Harekatı da Enver Paşa'nın değerinden,vatanseverliğinden bir hiçbir şey kaybettirmez.Sarıkamış ve gerçekleri okumak istiyorsanız bu kitabı mutlaka okuyun.Allah tüm şehitlerimizin ruhlarını şad mekanlarını cennet eylesin.Amin.