E-Dergi

Ş.Süreyya Aydemir'in önemli biyografi çalışmalarından biri bu eser bence. Eserdeki en önemli nokta ise; Atatürk'ün, kurtuluş mücadelesine birlikte başladığı tüm paşalarla, kurtuluş mücadelesi sonunda yolları ayrılmış olmasına rağmen, İsmet Paşa ile -bazı küçük kırgınlıklara rağmen- nasıl uyumlu bir çalışma yapabildiği ve kendi yerine ikinci adam olarak neden İspat Paşayı seçtiğini detaylarıyla anlayabiliyor olmamızdır. Bugünkü Türkiye'nin şekillenmesinde de önemli yeri olan bu seçimin detaylarını görebilmek için mutlaka okunması gereken bir kitap olduğu düşüncesindeyim.

Azra Erhat çok güzel bir tercümeyle dilimize kazandırmış bu eseri, şiirselliğini ve heyecanını bozmadan. Homeros bu eseri günümüzden 2900 yıl önce ve çok güzel bir kurguyla yazmış. Bir de asıl önemli olan eserin içine sıkışmış bilgiler. Mesela misafirperverlik konusunda çok duyarlı Eski Yunanlılar, şöyle diyor eserde; "Kapıda bir yabancı görüldüğünde içeri alınır, doyurulur, kalmak isterse yer gösterilir, nereden geldiği ve nereye gittiği usulen sorulur ama konuk cevap vermezse asla ısrar edilmez" Geleneksel Türk Misafirperverliğine ne kadar da benziyor. Göksel tanrılar yere iniyor ve insanlarla iç içe yaşayıp çocuk sahibi oluyorlar, bu da Hıristiyanlık diniyle çok benzerlikler taşıyor. İnsanlar şaraplarını içerken kadehlerini önce Zeus'a ve diğer tanrılara sunuyor sonra kendileri içiyorlar. Bu günkü kadeh kaldırma geleneğiyle ne kadar uyuşuyor. Günümüz gelenekleri Antik Yunan geleneklerinden çok şey almış gibi görünüyor gerçekten de. Eser bu yönüyle dikkate alınarak okunursa daha verimli olur diye düşünüyorum. Ayrıca okurlar bu kitabı okuduktan sonra bu eserin devamı olan Odysseia da okurlarsa Troya savaşları serüvenini tamamlamış olurlar.

Günümüzden 2800 yıl önce yazılmış bu eserin her şeyden önce kurgusu mükemmel. Bir diğer önemli konu ise bence, göksel tanrıların yeryüzüne inmiş ve insanları yönetiyor olması. Aynı Hıristiyanlıkta olduğu gibi. Diğer bir önemli husus ise Odysseus'un adamlarının güneş tanrısının ineklerine zarar verdikleri için lanetlenmeleri ve öldürülmeleri. Aynı bu günkü Hindistan'da olduğu gibi. Bu kitap bence sıradan bir masal ya da roman değil. O zamanki toplumsal yapı hakkında çok önemli ipuçları veriyor. Okuyucuların bu gözle okumalarını tavsiye ederim. Ayrıca ilkönce İlyeda okunursa konuların okuyucunun zihninde daha iyi yerleşeceği düşüncesindeyim.

Kanundan kaçmakla cezadan da kaçılabiliyor mu? Ya insanın kendi kendine verdiği ceza..? Ya İnsanın kendi ruh halinin kendine yaptığı..? Bunların cevabını bu kitapta bulmak mümkün.

Bir ülke iç ve dış dinamikleri kendi yararına kullanabilmeyi beceremezse azgelişmişlik sürecinin kesintisiz devam edebileceğini ortaya koymaya çalışmış yazar. Geniş bir araştırmanın ve tarafsız bir çalışmanın eseri olduğu şüphesiz.