E-Dergi

Türklerle ilgili Batıda oluşan yargılarda genellikle Müslüman Türk'tür; Türk Müslümandır. İslamın bayraktarlığını yıllarca yapan bir millet için bu aynileştirme gayet normal. Ama basit olarak dışarıdan değerlendirdiğimiz bu yorumun derinlemesine bir terkibi de söz konusu... Koray Er bu kısımda devreye girerek Hristiyan dünyasındaki Türk akislerini satırlara taşımış. Türkler hakkında düşünülenler yanlışlardan doğmuş ve devam etmiş. İnsanı sarsan dumura uğratan "korkunç Türk" imajının nasıl oluştuğu Batılının yüksek hayal gücüyle cisimleşmiş olduğu kesin... Çünkü Müslümanlarla ve Türklerle muhattabiyet ve temas olmaksızın yapılan yorumlar gerçeklerle bağdaşmıyor. Fakat günümüzden geçmişe doğru baktığımızda, neden Avrupalı olamayacağımızın ipuçları ortaya çıkıyor. Batının Türklere karşı olan düşman algısı hiç değişmedi sadece kimi zaman maskelendi.

Bukowski'nin yazdığı sunuş yazısı oldukça etkileyici... Bukowski devasa bir okyanusun içinde ceviz kadar bir inci bulmuşcasına seviniyor Fante'nin kitabını bulduğu zaman. Kitabın Bukowski için bu kadar anlam içermesi, Arturo Bandini karakterine duyduğu yakınlıktan olduğu açık. Eserin başında sonuna kadar devam eden şiirsel dil Bukowski'yi etkilediği kadar okuru da etkileyeceğine şüphe yok. Eserin konu ve kurgusunun zayıflığı, müphem sonu, duygusallıkla karamsarlık arasında kalmış hikayesi kısacası bütün olumsuz olarak telakki edilebilecek yönleri, Fante'nin etkileyici anlatımının gölgesinde kaldığı kesin. Karamsarlık eserin kahramanı Arturo Bandini'nin üzerinde siyah bir perde gibi ama kimi zaman bu perde Bandini'nin umut, aşk, azim gibi ruh halleriyle yırtılmakta... Yaşanılan duygusal karmaşanın neden olduğu tavır tutarsızlıkları çok iyi işlenmiş, yazıya dökülmesi zor olan bu tablonun zenginliği yüksek bir edebi performansa neden olduğu bariz.

Kelimeler hakkında fevkalade denemeler okumak için kapağını aralamak yeterli. Bir denemenin içerebileceğinden çok fazlasını bünyesinde barındıran muhtevaya sahip. Okumak çok farklı bakış açıları kazandırır.

Batıdan doğuya doğru seyyahların sıkça geldiği malum tam tersine uzun bir yol izleyerek yeni dünyayı keşfeden bir doğulunun gözünden canlı anlatım. Ama dini anlatının seyyahin meslegine istinaden fazla olması yeni kıtanın sosyo kültürel yapısına ilişkin anlatının kısıtlanmasına neden olmuş.

İbn Eca benzerlerinin aksine bir Türk seyyah... Onun 15. yüzyıldan günümüze gelen sesi TV'lerden bugün sıkça duyduğumuz Suriye coğrafyasının kadim şehirlerinin isimlerine tekrar aşina olmamızı sağlıyor. Onun Mısır'dan Tebriz'e ve Anadolu içlerine yapmış olduğu ziyareti birçok tarihi bilgiyi talibine ulaştırıyor. Dönem üzerinde araştırma yapanların es geçemeyeceği kadar kıymetli bilgiler kitabın satırları arasında... Tabii İbn- Eca'nın Memluk temsilcisi olarak yapmış olduğu diplomatik hamleler okunmaya değer... Memluk, Dulkadiroğlu ve Akkoyunlu ilişkilerinin 15. yüzyılın ikinci yarısındaki durumu hakkında fikir edinebileceğimiz bu güzel eser iyi ve özverili bir çalışma...