E-Dergi

İyi bir kurgu. Asıl olarak baba-oğul meselesinin işlendiği güzel bir roman. Grange, son dönemlerde popülerliği artan psikanaliz, rüya, bilinçaltı gibi alanları; insan zihni ile oyun oynayarak yeni insan / asker yaratma motifini de kullanmış; hacimli olmasına rağmen (neredeyse) tekrara düşmeden bir orman ortaya koymuş. Tabii bazı gereksiz yerler romanı hantallaştırmış. Anais karakterinin başarısı tartışılır bana göre. Onun babası ile olan meselesi, kadın kimliği ile polis kimliği arasına sıkışıp kalması art alanda kalmış ve doğrudan hikayenin ilerlemesi ile bir ilgisi yok. Öte yandan babasının grup faaliyetleri ile Freire'ye bulaşan kişilerin aynı kaynaktan olması ile de tesadüfün sınırları zorlanmış.

Yusuf Atılgan'ın roman kahramanları için "sevgi" yerine"sevgisizlik" sözcüğünün daha sık kullanıldığı ortada. Bu herhalde yazarın sevgiyi en çok yüzeye çıkaran kitabı. Yıkma, Yok etme isteği olsa bile yok eden en çok burada etkileniyor.

Önsözde Midhat Efendi "Don Kişot" diyor. Yazar belki de döneminin en açık fikirli insanı. Tabii edebiyat tekniği konusunda. Tanpınar; Hâmid için "Onda düzen yoktur, Batı'da ne varsa aldı" der. Roman için aynı cümleyi Ahmed Midhat Efendi için söyleyebiliriz herhalde. Don Kişot, Monte Cristo ve adını sayamadığım pek çok Batı romanı yazar sayesinde Türk edebiyatında yankılarını buldular. Tabii Midhat Efendi bunları yaparken teknik denemeleri de ihmal etmedi. Batı romanını birebir kopyalamadı. Hikâye içinden hikâyeler çıkardı. Bize Çengi ile birlikte yüzden fazla roman miras bıraktı.

Fethi Naci, Yusuf Atılgan'ın C.'si ile Peçorin arasında bir bağ kurmuştu. Sanırım; sıkılmaları, "arzu edilen" alışkanlığa dönüşünce bir daha ona dönmemeleri konusunda haklı. Ama yine de Peçorin'de başka bir şey var. O kendini daha fazla çözmüş sanki. Kendisinden bahsetmeyi de seviyor. C. daha suskun. O sadece romanın sonunda açıklıyor. Çok gerekli miydi bu açıklamalar düşünmek lazım tabii?