E-Dergi

ernst fischerin eseri. yapıtın almanca özgün adı, von der notwendigkeit der kunst.

cevat çapanın çevirisini yaptığı payel yayınlarından çıkan kitabın arka kapağından;

christopher caudwell, george thomson ve georg lukacs gibi düşünürler sanatın insanlık tarihi içindeki evrimini ele alan araştırmalarında toplu tapınma törenlerinden, ortak üretime yönelik çalışmalardan geçerek sanatın nasıl kendi başına bağımsız bir uğraşa dönüştüğü üzerinde durmuşlar ve her biri kendi bakış açısından sanatın daha sonraki üretim düzenlerinde nasıl bir işlev yüklendiğini açıklamaya çalışmışlardı. ernst fischer de sanatın gerekliliği adlı bu yapıtında adı geçen marksist düşünürlerin eleştiri geleneğini sürdürerek benzer sorunlara çağdaş bir yaklaşımla daha büyük bir açıklık kazandırmayı deniyor. kitapta yer alan sanatın görevi, sanatın başlangıcı, sanat ve kapitalizm, öz ve biçim, gerçekliğin yitirilmesi ve bulunması gibi bölümlerde sanatın evrimi başlangıcından günümüze kadar sergilenirken, çeşitli sanatlarla değişik toplum yapıları arasındaki ilişkiler gözden geçiriliyor ve geçmişin daha sağlıklı ve işlevsel sanat yapıtlarından verilen örneklerle gelecekte sanatların ve sanatçıların topluma nasıl yön verebilecekleri, dünyayı nasıl değiştirebilecekleri gösterilmek isteniyor. bu arada baudelaire, kafka ve brecht gibi sanatçılar her türlü bağnazlıktan uzakbir bakışla yeniden değerlendiriliyor.

okuduğum süreçte ve bitirdikten sonra uzun süre düşüncelere dalıp gittiğim kitaptır. yazar bu kitapta sanatçı (goldmund) ve bilgin (narziss) yanlarını birbiriyle konuşturup sanatçı yanını galip getirmiştir, çünkü son sözü sanatçı söyler. sanatçı ölüme huzurla giderken ardında kalan bilgin karmaşalar içindedir ve bilgin olmasına rağmen cevaplayamadığı sorular vardır kafasında.

ayrıca cinsellik ve yaşlanma temalarının doğal anlatımı hayli etkileyicidir bu kitabın. her şeyi bırakıp gidebilmek ne demek bu kitapla daha güzel anlaşılır, ya da hep aynı yerde kalmanın, güvenli hayat sürmenin sıkıcılığı.

yaşar kemalin dört ciltlik romanının ilk. son iki cildi yıllar sonra yazılmıştır. okurken çoğu zaman adam acaba bir tiyatro oyunu mu yazmak istemiş diye düşünmüşümdür. insanların tavırları, hareketleri, ifadeleri bile gözünüzün önünde canlanıverir. anlatımdaki duruluğa rağmen, romandaki destansılık yazarın ustalığını gözler önüne sermektedir. bu vesile ile ustanın önünde saygıyla eğilmek istiyorum, eğiliyorum da netekim...